MAVZU: K O’LCHOVLI TEKISLIK REJA: 1.Chiziqli erkli nuqtalar sistemasi. 2.An n o’lchovli affin fazo. 3.Ak affin fazo. Affin fazoda M0, M1,………Mm nuqtalar Affin fazoda M0, M1,………Mm nuqtalar sestemasi berilgan bo’lsin . Tarif Agar , ,…………. vektorlar sestemasi chiziqli erkli bo’lsa nuqtalar sestemasi chiziqli erkli deyiladi; aks xolda berilgan nuqtalar sestemasi chiziqli bog’liq deyiladi. Bu tarifdan ko’rinadiki,berilgan nuqtalar sestemasi chiziqli erkli bo’lsa, uning harqanday qismixam chiziqli erkli bo’ladi, bundan tashqari III-aksiomaga asosan da n+1 ta chiziqli erkli nuqtalar mavjud bo’lib, soni n+1 tadan ko’p bo’lgan xar qanday nuqtalar sestemasi chiziqli bog’liq bo’lishi kelib chiqadi. An n o’lchavli affin fazo, uning eltuvchisi Vn vektor fazo xamda An ning qism fazosi Akbo’lib uning eltuvchisi Vk Vn bo’lsin. An ning tayin P nuqtasini olaylik. An fazodagi PNϵVk shartni qanoatlantirivchi barcha N nuqtalar to’plami k o’lchovli tekisliklar deb ataladi va Пk deb belgilanadi. Bu tarifdan ko’rinadiki Vk⊂пk bo’lib Pϵпk dir, chunki N=P bo’lsa, PN=PP=0 bo’lib Vk qism fazo bo’lgani uchun 0ϵп dir P nuqta пk ning boshlang’ich nuqtasi, Vk ega eltuvchisi deyiladi. 1- teorema: пk tekislikda ( k+1) ta nuqtadan iborat kamida bitta chiziqli erkli nuqtalar sistemasi mavjuddir. Isbot. Agar a ϵVk (a≠0) bo’lsa PM0=a bilan anqlovchi M0 nuqta пk tekislikning nuqtasi bo’ladi. Vk ning , ……. bazes vektorlarni olib, =, …, = desak, hosil bo’lgan M0,M1,M2,….Mk, nuqtalar sestemasi (, ,…, bazis vektorlar chiziqli erkli) bo’ladi. ning tarifidagi p nuqta alohida ajratilgan nuqta bo’lmasdan balki dagi barcha nuqtalarning xar biri xam shunday xassalarga egadi (boshqacha aytganda P nuqtaning qayerida yotganiga bog’liq emas - ning tarifidagi p nuqta alohida ajratilgan nuqta bo’lmasdan balki dagi barcha nuqtalarning xar biri xam shunday xassalarga egadi (boshqacha aytganda P nuqtaning qayerida yotganiga bog’liq emas
- Affen fazodagi xar qanday k o’lchovli tekislik o’z yo’lidak o’lchovli affen fazodir
Isboti: ning affin fazo ekanlig Demakini ko’rsatish uchun yuqoridagi aksiomolar shartlarini qanoatlatirishini ko’rsatish kifoyadir. M.N ni olaylik u xolda PM , →MN+PN=PN_PM - Isboti: ning affin fazo ekanlig Demakini ko’rsatish uchun yuqoridagi aksiomolar shartlarini qanoatlatirishini ko’rsatish kifoyadir. M.N ni olaylik u xolda PM , →MN+PN=PN_PM
- Demak Пk da malumtartibda olingan ikki M,N nuqtalar da aniq bitta vektor mos keladi. Aksiomolarning sharti bajariladi,An uchun bajarilganligi sababli Пk uchun ham bajariladi.
- An da k o’lchovli tekisliklarning xar biri
- Birgalikdagi chiziqli erkli (n-k) ta tenglamalar sestemasi bilan aniqlanadi.
- An dagi barcha affin repperga nisbatan berilgan (n-k) ta chiziqli erkli birinchi darajali tenglamalar sestemasi birgalikda bo’lsin Ak dagi bu sestemani
- Qanoatlantirivchi barcha nuqtalar to’plami k o’lchovli tekislikni aniqlaydi.
-
Isboti;faraz qilaylik quyidagi (n-k) ta chiziqli erkli birinchi darajali tenglamalar sestemasi berilgan bo’lsin . - Isboti;faraz qilaylik quyidagi (n-k) ta chiziqli erkli birinchi darajali tenglamalar sestemasi berilgan bo’lsin .
- u11x1++…………..++=0
- ++………………. +=0
- …………………………………………………………….
- +………++=0 bu sestema chiziqli erkli va birgalikda bo’lgani uchun (, ,…) o’zgarivchilar oldidagi kayefsentlardan tuzilgan
- Matritsaning rangi n-k ga tengdir demak shumatretsaning rangi (n-k) tartibli detirmenantlaridan kamida bittasi noldan farqli bo’lib chiziqli erkli k o’lchovli tekislikni aniqlaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |