Adsorbsiyali rafinatsiya. Reja

Aktivlashtirilgan oqartiruvchi tuproqlar. Tuproqlarning oqlash qobiliyatini sun’iy ravishda aktivlashtirish uchun ularni 250-300⁰ C da termik qizdiriladi yoki kislotalar yordamida ishlov beriladi.

Kislota yordamida oqartiruvchi tuproqni aktivlashtirish yuqori natija beradi, shuning uchun bu usul ko‘proq qo‘llaniladi.

Oqartiruvchi tuproqlarga mineral kislotalar ta’sirida Mg,Fe,Al,Ca metallarning erishi natijasida tuproqning g‘ovakligi oshib, aktiv yuzasi kattalashadi va kremnekislotalar hosil bo‘lishi tuproqning aktivligini oshiradi.

Tuproqni mineral kislota bilan aktivlashtirish uchun xom tuproq tozalanadi, maydalanadi, keyin bakga solinib suv bilan 25% suspenziya tayyorlanadi va nasos yordamida filtr orqali futerovkalangan changa beriladi.

HCl ishlatilganda yaxshi natija beradi, lekin H₂SO₄ ko‘p qo‘llaniladi, chunki apparatni kamroq korroziyalaydi.

Kislota solingandan so‘ng mahsulotga bug‘ berilib aralashtirilib, 100-105⁰C gacha qizdiriladi va 1 sutkaga qoldiriladi.

Tindirilgan nordon suv neytralizatsiya qilinib kanalizatsiyaga yuboriladi. Cho‘kma filtpressga beriladi va suv bilan yuvilib, kislotadan tozalanadi. So‘ngra 100-110⁰Cda namligi 5% bo‘lguncha quritiladi.

Quritilgan tuproq maydalanadi, elanadi va kraft qoplarga solinadi. Aktivlashtirilgan ko‘mirning oqartiruvchi qobiliyati 2 marta oshadi.