Adsorblanish denov tadbirkorlik va boshqaruv instituti tabiiy fanlar kafedrasi adsorbilanish

Ленгмюр назариясини поғонали адсорбция учун қўллаш мумкин:

• 
  Ленгмюр назариясини поғонали адсорбция учун қўллаш мумкин:
  
• 
  1 – поғона кам концентрация ёки босимда энг актив марказларни тўлишини; 2 – поғона юқори концентрация ёки босимда активлиги кам бўлган марказларни тўлишини ва хоказоларни кўрсатади.
  
• 
  Лекин юқори концентрацияларда ғовакли адсорбентларда адсорбция изотермаси учун мономолекулалар назарияни қўллаб бўлмайди.
  

БЭТ назарияси

• 
  Брунауэр, Эммет ва Теллер (БЭТ) 1935-1940 йилларда Ленгмюр ва Поляни назарияларини умумлаштириб янги полимолекуляр адсорбция назариясини яратдилар. Бу назария қуйидаги қоидалардан иборат:
  
• 
  1.Адсорбент сиртида энергетик жихатдан бир хил қийматга эга бўлган ва адсорбтив молекулаларини тутиб тура оладиган актив марказлар мавжуд;
  
• 
  2. Адсорбент сиртига адсорбиланган молекулалар бир-бирига хеч қандай таъсир кўрсатмайди;
  
• 
  3. Адсорбент сиртига адсорбиланган молекулаларнинг биринчи қаватини иккинчи қават хосил бўлишига имкон берадиган марказ деб қараш мумкин ва ҳокозо;
  
• 
  4. Биринчи қаватдан бошқа барча қаватлардаги молекулаларнинг статистик холат йиғиндилари худди суюқликнинг статистик ҳолат йиғиндиси каби бўлади, деб тахмин қилинади.
  

Адсорбция изотермасини характерловчи тенглама

• 
  Бу ерда Гmax – мономолекуляр қаватдаги ютилган модда миқдори; К – адсорбция энергияси; Р – тажриба вақтидаги мувозанатда босим ёки буғнинг айни шароитдаги босими; Рs – ютилган модда миқдорининг тўйинган буғ босими. Адсорбция изотермаси S шаклида бўлади. Бунда юқорига кўтарилиш капилляр конденсация билан боғлиқ бўлади ва кўп қаватли (Расм-4) адсорбция кетади.
  
• 
  Демак БЭТ назариясига кўра адсорбиланган фаза айрим–айрим молекулаларнинг занжиридан иборат комплекслардан ташкил топади.
  
• 
  Ҳар бир қават иккинчи қават ҳосил бўлишига имкон берадиган марказ деб қараш мумкин.
  

Г = Гmax

Расм-4. Полимолекуляр адсорбция изотермаси