Adrenoblakatorlar

ANTIADRENERGIK VOSITALAR
(ADRENOLITIKLAR, ADRENOBLAKATORLAR)

KLASSIFI- KATSIYA	α 1; α 2*; α1+ α2** - ADRENOBLAKATORLAR	β 1 – ADRENOBLAKATORLAR	β1- β2- ADRENOBLAKA-TORLAR	α + β- ADRENOBLAKA-TORLAR	SIMPATOLITIKLAR
DORILAR VA ULARNING SINONIMLARI	Yoximbin* 6. Proroksan** (yoximbin g/x) (pirroksan) Tamsulozin 7. Fentolamin** (omnik) 8. Digidroergotamin** Terazozin 9. Nitsergolin** (kornam) (sermion) Prazozin 10. Alfuzozin Doksazozin (kardura)	11. Metoprolol (korvitol) 12. Atenolol 13. Atsebutolol (sertral) 14. Talinolol (kordanum) 15. Bisoprolol (konkor) 16. Nebivolol (nebilet) 17. Betaksolol (lokren)	18. Propranolol (anaprilin) 19. Oksprenolol (trazikor) 20. Sotalol (Glukor) 21. Pindolol (visken) 22. Nadolol (korgard)	23. Labetalol (albetol) 24. Proksodolol 25. Karvedilol	26. Rezerpin 27. Oktadin 28. Raunatin 29. Ornid
TA’SIR MEXANIZMI	α1+ α2- adrenoretseptorlarni bloklaydi(6-9). α 1- adrenoretseptorlarni bloklaydi(3-5). α 1 A adrenoretseptorlarni bloklaydi (2). α 2- adrenoretseptorlarni bloklaydi (1).	β 1 - adrenoretseptorlarni bloklaydi (11-17). Tomirlarda NO ning chiqarilishiga ta’sir qiladi (16)	β1- β2- adrenoretseptorlarni bloklaydi (18-22).	α- va β- adrenoretseptorlarni bloklaydi (23-25)	presinaptik tugun vezikulalarida katexolaminlarning sintezini to’xtatadi va ularning monoaminoksidaza ta'sirida, inaktivatsiyasi-ni kuchaytiradi.
FARMAKOLOGIK TA’SIRI	Periferik qon tomirlarni kengaytiradi, gipotenziv (3-7, 11-19, 21-26); Yurak urishini sekinlashtiradi (11-22, 24); antianginal, antiaritmik (11-25); kichik tos a’zolarini qon bilan ta’minlanishini yaxshilaydi, potensialini oshiradi (1); prostatik uretraning mushak tonusini pasaytiradi (2-5, 10); ko’z ichki bosimini pasaytiradi (17, 18, 24); gipolipodemik (3-5, 25); antioksidant (25); kuchsiz neyroleptik (26);
QO’LLANILISHI VA O’ZARO ALMASHISH UCHUN KO’RSATMALAR	Gipertoniya (3-7, 11-19,21-26); yurakning ishemik kasalligi (11-24); gipertenziv kriz (6,7,16,21, 23, 24); surunkali yurak yetishmovchiligi (4, 15, 24, 25); stenokardiya hurujlarini oldini olish (11, 14, 15); stenokardiya huruji (11, 14, 15, 17-19, 24, 25); miokard infarktining dastlabki bosqichlari va oldini olish (11); psixogen jinsiy zaiflik, siydik pufagi atoniyasi (1); prostata adenomasi (2-5, 10); obliteratsiyalovchi endarteriit, Reyno kasalligi (4-10); migren (8,9); feoxromotsitoma (7); taxiaritmiya (11-22, 24); glaukoma (15, 17, 18, 24); dengiz kasali, teri qichishishi, morfin va alkogol abstinensiyasi (6);
SHIFOKOR VA FARMATSEVT, ESDA TUT!	Antiadrenergik vositalar verapamil, diltiazem nifedipinlar bilan o’zaro qo’llanilganda bradikardiya, yurak yetishmovchiligi chaqiradi. α + β- adrenoblakatorlar yurak glikozidlari bilan mos kelmaydi. α va β- adrenoblakatorlar MAO ingibitorlari bilan qo’llanilganda insult, miya shishi, aritmiya, gipertonik kriz chaqirishi mumkin. Adrenoblakatorlar va simpatolitiklar ortostatik kollaps chaqirishi mumkin. Yoximbinni adrenomimetiklar bilan bir vaqtda qo’llash tavsiya etilmaydi. Tamsulozinni boshqa α1- adrenoblakatorlar bilan bir vaqtda qo’llash gipotenziv ta’sirning sezilarli darajada ortishiga olib keladi. Digidroergotominni chekish paytida qabul qilish tavsiya etilmaydi, chunki periferik qon tomirlar spazmi xavfi ortadi. Atsebutololni antiaritmik preparatlar bilan aralashtirish mumkin emas. Propranololni trankvilizator va neyroleptiklar, ergotomin bilan bir vaqtda qo’llash mumkin emas. Propranolololning insulin bilan o’zaro ta’siri natijasi gipoglikemiyaning kuchayishi, tubokurorin bilan – ikkinchisining ta’sirini kuchaytirishi. Propranolol uchun “yo’qlik” sindromi xarakterlanadi. Pirroksan qichishish, abstinensiya va dengiz kasali belgilarini kamaytiradi. β – adrenoblakatorlarni qabul qilish 10 kun ichida asta-sekin to’xtalishi va tug’ishdan 48-72 soat oldin to’xtalishi kerek. Ovqatdan oldin: 9; Ovqatdan keyin: 2, 7, 26; Ovqat bilan birga:23;