Адренергик иннервацияга таъсир этувчи воситалар (давоми)

КАРВЕДИЛОЛ (дилатренд) - аралаш таъсирли адрено-блокатор бўлиб, у ҳам бир вақтнинг ўзида ҳам β-1-, 2- ҳам α-1-адренорецепторларни блоклайди. β-рецепторларга блокловчи таъсири α-1-рецепторларникига нисбатан 10-100 марта кучли (лабеталолда эса 1,5-3 марта). Бундан ташқари, у кучли антиоксидантлик фаолликка ҳам эга. Ренин ишлаб чиқарилиши камаяди. Томирларни кенгай-тирувчи самараси томирлар умумий периферик қаршили-гини камайтириши ҳисобига амалга оширилади.
Ичишга тавсия қилинади, МИЙ дан яхши сўрилади. Биоэришувчанлиги 25-30%. Гипотензив самарасининг давомийлиги 15 соатдан ҳам юқори. Карведилол асосан ҳафақонликда ва юрак сурункали етишмовчилигида қўл-ланилади.
Ножўя таъсирлари: бош айланиши, бош оғриғи, брон-хоспазм, чарчоқлик, тери реакциялари ва б.
ПРЕСИНАПТИК ТАЪСИРЛИ ВОСИТАЛАР
1. Симпатомиметиклар 2. Симпатолитиклар
СИМПАТОМИМЕТИКЛАР
ЭФЕДРИН - Ephedra ўсимлигининг ҳар хил турларида сақла-нувчи алкалоид. Ўсимликдан олинган эфедрин чапга буралувчи изомер бўлиб, фаоллиги синтетик эфедриндан анча кучли. Эфед-рин пресинаптик мембранага таъсир этиб, НА ажралиб чиқиши-ни кучайтиради. Бундан ташқари, у постсинаптик мембранадаги адренорецепторларни бевосита қўзғатади. Эфедриннинг α- ва β-адренорецепторларни қўзғатувчи самараси адреналинникига ўхшаб кетади. Яъни юрак фаолиятини оширади, қон томирлар тораяди, қон босими кўтарилади, бронхлар кенгаяди, МИЙ аъзо-ларининг моторикаси ва секрецияси сусаяди, қорачиқ кенгаяди (кўз ички босими ўзгармайди), гипергликемия, гиперлипидемия юзага чиқади. Эфедриннинг таъсир кучи адреналинникига қара-ганда 50-100 марта суст ва давомли. У қисқа вақт мобайнида организмга қайта-қайта киритилса (10-30 мин.) қон босими кўтарилиш ўрнига пасаяди (тахифилаксия).
Эфедрин МНС га адреналин ва НАга нисбатан кучли қўзғатувчи (уйқунинг йўқолиши, кўтаринки кайфият, ги-пергликемия, иштаҳанинг йўқолиши) таъсир этади. У НА ва адреналиндан фарқли ўлароқ МИЙда парчаланмайди, МАО таъсирига чидамли, асосий қисми жигарда парчала-нади, тахминан 40% ўзгармаган ҳолда пешоб таркибида ажралади.
Қўлланилиши: бронхиал астмада (бронхолитик), гипо-тонияларда, ринитларда (маҳаллий), орқа мия анестезия-сида гипотониянинг олдини олиш учун, АВ блокадада, қон йўқотишларда ва травмаларда қон босимини кўтариш учун, аллергик ҳоллатларда, уйқу чақирувчи ва наркотик моддалар билан заҳарланганда, офтальмологияда қора-чиқни кенгайтириш ва наколепсияда МНСни қўзғатиш учун.