Қадимги ва ўрта аср фалсафаси, Янги ва энг янги давр фалсафаси


Постпозитивизмнинг умумий тушунчаси ва асосий масалалари



Download 4,61 Mb.
bet12/14
Sana13.12.2022
Hajmi4,61 Mb.
#884575
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
3- мавзу. Ғарб фалсафаси.

Постпозитивизмнинг умумий тушунчаси ва асосий масалалари
Вильгельм Дильтейнинг «ҳаёт фалсафаси»
(1833-1911)
Фалсафий қарашлари
Дильтей ташқи олам ранг-баранглиги инсон ҳаётининг ноёблигини онг (ғоя)га олиб бориб тақовчи Гегель фалсафасини танқид қилади. Онг (ғоя) ўрнига Дильтей ўз қарашларининг асоси қилиб «ҳаёт» тушунчасини олди.
Дильтей фикрича, “Фалсафа ўзининг материя, онг, диалектика ва бошқа масалалардаги «схоластик» мунозараларини тўхтатиб, ҳаётни ҳамма кўринишларини ўрганишга эътиборини жамлаши керак”
Файласуф тарих – аввалдан ўйланган ва қонунлаштирилган жараён, у прогрессга қараган, деган концепцияни инкор қилади. Унинг фикрича, тарих - тасодифлар, тартибсизлик гирдобдирки, у ўз комига алоҳида одамни ҳам, бутун халқларни ҳам тортади. Тарих жараёнига таъсир ўтказиш мумкин эмас.
Ҳаёт – инсоннинг дунёда яшаш усули
Ҳаётнинг белгилари
Яхлитлик;
Руҳий яқинлик кўпқирралиликнинг мавжудлиги
Олий дунё билан яқинлик
Экзистенциализм фалсафаси асосчиси Сьюрен Кьеркегор (1813-1855)
Экзистенциализмнинг пайдо бўлиш сабаблари
Кьеркегор шундай саволни қўйди: нима учун фалсафа яшаш, борлиқ, материя, Худо, руҳ, онгнинг имкониятлари ва чекланганлиги каби кўп саволларни ўрганадию, лекин инсонга унинг ички олами, кайфияти каби ҳаётига тааллуқли бўлган масалаларга деярли эътибор бермайди?
Кьеркегор инсонга эътибор қаратиб, унинг кичик муаммолари, фақат унга маълум бўлган ҳақиқатни топиш ҳақидаги, инсонга ўз ички танлаши, ўз «Мен»ини топишда ёрдам бериши билан боғлиқ масалаларни ўрганади.
Экзистенциализм фалсафанинг бир йўналиши сифатида ХХ асрнинг ўрталарида дунёга келди, ХХ асрнинг 20-70-йилларига келиб Ғарбий Европада, айниқса, оммавийлик касб этади. Экзистенциализмнинг ХХ асрда ривожланиши ва долзарблигининг сабаби нима?
  • Биринчи ва иккинчи Жаҳон урушлари ва улардан аввалги ёки кейинги йилларда, улар ўртасидаги йиллардаги иқтисодий, сиёсий ва маънавий инқирозлар.
  • Фан ва техниканинг тез суръатда ўсиши ва муваффақиятларнинг одамзодга қарши бўлиши (ҳарбий техниканинг ривожланиш, автомат, пулемёт, миналар, бомбалар, ҳарбий фаолият давомида заҳарловчи моддаларнинг ишлатилиши ва ҳ.к).
  • Одамзоднинг қирилиб кетиш ҳавфи (ядро қуролларининг кашф этилиши, экологик ҳатарнинг яқинлашуви)
  • Шавқатсизликнинг кучайиши, одамнинг одамга нисбатан раҳмсизлиги (0,7 млн. кишининг иккита жаҳон урушидаги, концлагерларда, меҳнат лагерларидаги ҳалокати, умуман одам шахсини эркинлашуви.)
  • Фашистик ва бошқа тоталитар тузумларнинг тарқалиши.
  • Одамнинг табиат ва техноген жамият олдидаги кучсизлиги


Download 4,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish