Тўба Цзи-Ю (Сяо Чжуан-Ди; 528 - 531), Юань Е (Дунхай-
Ван; 530-531), Цзэ Минь-Ди, Юань Гун (Цянь Фэй-Ди;
531 - 532), Юань Лан (Хоу Фэй-Ди; 531 - 532), Юань Сю
(Сяо У-Ди; 532 - 535).
1 8 4 й и л
- Хитойда қўзғолон бошланиб, унга «оқил ва
шахеий муаллим» деб ном олган, машҳур табиб Чжан Сзяо
ва унинг икки укаси раҳбарлик килган. Қўзголон 20 йил
давом этган.
1 8 5 й и л
- Хитойда қўзголончилар билан бўлган жанглар
натижасида қўзголон раҳбари Чжан Сзяо ҳалок бўлган, ке
йинчалик қўзголончилар ҳам енгилган.
1 8 8 - 2 0 7 й и л л а р
- Хитойда Хань подшолигининг кўп
жойларида катта-катта қўзғолонлар бўлиб ўтди.
I - I I а с р л а р
- қўшни туркий халқларнинг
арфа каби
мусиқа асбоблари Хитойга кириб борган.
I I
а с р
- Хитойда Чжан Хен яшаган. У астрономия ва
математикага оид асарида 124 та юлдуз туркуми, 2500 та
юлдузларнинг номини эслатиб ўтган.
I I а с р н и н г и к к и н ч и я р м и
- Хань салтанатида жабр-
зулм кучайиб, вазият анча кескинлашган.
I I I а с р б о ш л а р и -
Хань подшолигидан Вэй, Шу, У каби
давлатлар ажралиб чикди.
2 2 0
-
2 6 5 / 2 8 0 й и л л а р
- Хитойда Уч подшолик ёки Сань-
го даври. Уч подшолик (Вэй подшолиги - 220-225 йиллар;
Шу подшолиги - 221-263 йиллар; У подшолиги - 222-280
йиллар) даври 265/280
йилда тугаб, мамлакат Ғарбий Цзинь
сулоласи ҳукмронлиги остига бирлаштирилди.
2 2 0 - 5 8 1 й и л л а р
- Хитойда ички можаролар даври бош
ланди. Уч подшолик даври (220 - 280 й.)да империя учта
мустакил давлатга бўлинди: шимолий - Вэй (пойтахти -
Лоян), уни Цао Цаонинг ўгли Цао Пэй бошқарди; марка-
зий - Шу (пойтахти - Чэнду), шаҳзода Хань Лю Бэен то
монидан
асос солинди; жанубий - У (пойтахти - Вуманг,
сўнгра Нанкин).
2 2 9 й и л
- Нанкин шаҳри Хитойдаги У давлатининг
пойтахти деб эълон қилинди.
2 6 5 й и л
- Вэй подшолиги тугатилди. Ҳокимиятни эгал-
лаган Сима Ян янги сулола - Ғарбий Цзинь давлатига асос
солди.
2 6 5 - 4 2 0 й и л л а р
- Хитойда Цзинь императорлар су
лоласи ҳукмронлик қилган.
Цзинь сулоласи икки даврга
бўлинади: Ғарбий Цзинь сулоласи (265-316) ва Шарқий
Цзинь сулоласи (317-420). Ғарбий Цзинь сулоласига лаш
карбоши Сима Ян асос солди, у У-Ди номи билан 265 - 280
йилларда император бўлди. Давлат пойтахти - Лоян шаҳри.
Кўчманчи хуннлар томонидан 316 йили Ғарбий Цзинь су
лоласи агдариб ташланади. Империя амалдорларидан бири
Сима Жуй
3
17 йилда Шаркий Цзинь сулоласига асос солиб,
Юань-Ди номи билан тахтга ўтирди. Давлат пойтахти -
Цзянканг (ҳозирги Нанкин) шаҳри. Шимолий Хитойда 386
йили хитой булмаган сулолалар ҳокимият тепасига келди.
Ички курашлар окибатида Шаркий Цзинь сулоласи тугати-
либ, 420 йилда Сун сулоласи ҳокимиятга келди.
2 8 0 й и л
- Ғарбий Цзинь сулоласи императорлари Хи
той ҳудудининг яхлит бутунлигини тиклади.
3 0 8 й и л
- жанубий хуннлар
Шимолий Хитойни эгал-
лади.
3 1 3 й и л
- Когурё давлати (Корея)дан хитойликлар су
риб чиқарилди. Кейинчалик Когурё ҳар жиҳатдан ривож-
ланган давлатга айланди.
3 1 6 й и л
- Лоян шаҳри Чаньянь (Сиань) [Шимолий Хи-
той]дан бўлган ҳуннлар лашкарбошиси томонидан эгаллан-
ди.
3 1 7 - 5 8 9 й и л л а р
- Хитойда жанубий ва шимолий суло
лалар ҳукмронлиги даври.
3 8 6 й и л
- Тўба Гўй
бошчилигида туркий сянби
қабилалари Шимолий Хитойда Шимолий Вэй давлатига
асос солдилар. Хитойда Шимолий Вэй сулоласи уз давлати
нинг пойтахти килиб Чаньянь (Хоэндан гарбда жойлашган)
шаҳрини эълон килди.
3 8 6 - 5 3 5 й и л л а р
- Туба Сянбиларнинг Шимолий Вэй
хонлиги (Тўба хоқонлиги) фаолият кўрсатди.
3 8 6 - 5 8 9 й и л л а р в а 4 2 0 - 5 8 9 й и л л а р
- Хитойда Жану
бий ва Шимолий сулолалар даври. Жанубий Хитойда Сун
сулоласи (420 - 479), Ци сулоласи (479 - 502), Лян сулола
си (502 - 556), Чэнь сулоласи (557- 589) фаолият кўрсатган.
Пойтахти - Цзянканг (ҳозирги Нанкин) шаҳри.
Шимолий
Хитойда ажнабий халқларнинг сулолалари ҳукмронлик
килган. Сэньби туркий қабилалари Шимолий Хитойда Тўба
Вэй ёки Шимолий Вэй сулоласи (386-535), Шаркий Вэй
сулоласи (534-550), Ғарбий Вэй сулоласи (535-557), Ши
молий Ци сулоласи (550-577), Шимолий Чжоу сулоласи
(557- 581)га асос солдилар. Бу сулолаларнинг пойтахтлари
Пинчэн (хозирги Датун), Лоян, Е (ҳозирги Хэнань провин-
циясида), Чаньянь шаҳарлари бўлган.
3 8 6 - 5 8 1 й и л л а р -
Do'stlaringiz bilan baham: