Адам ағзасының қанайналым жүйесінде кейбір кезде «эмболия» құбылысы

Өнертапқыштығы: 
Данышпан адамдардың туындылары уақыт өте мойындалып жататыны 
сияқты Леонардоның ойлап тапқандарының көбісі кейін толықтырылып, 
өзгертіле жетілдіріліп, бүгінгі күнге дейін қолданыста болып келді. 

---

10 
Мысалы, Леонардо да Винчи ауаны сығып, құбырлармен жүргізетін құрал 
жасаған. Бұны пештерді жағудан бөлмелерді желдетуге дейін қолданады. 
Адамның су астында көп уақыт болу мүмкіндігі Леонардоны да 
қызықтырған. Бұл одан бұрынғы-соңғы ғалымдарды да қызықтырған 
болатын. Мысалы, Баттиста Альберти Неми көлі түбінен кейбір Рим 
кемелерін көтеруді жоспарлаған. Леонардо болса жай жоспарлап қана 
қоймай, су өткізбейтін теріден жасалатын сүңгуірлер костюмінің жобасын 
жасады. Леонардо да Винчидың қазіргі тікұшақтың «атасының» 
сызбанұсқасын жасағаны да баршаға мәлім. Адамды жүзіп үйретуге керекті 
маңызды дүние — құтқару дөңгелегі. Леонардоның бұл тапқаны қазіргі кезге 
дейін еш өзгеріссіз қалды деуге болады.Жүзу қарқынын үдету үшін ғалым 
өзіндік қолғап ойластырады, бұл біртіндеп бүгінгі қолданысқа айналады. 
Сену қиын, бірақ Леонардо қазу үшін емес, қазылған заттарды көтеру, 
тасымалдау үшін экскаватор ойлап табады. Ғалымдардың пайымдауынша, 
экскаваторлар Арно өзенінің арнасын өзгерту жобасына керек болған. Ені 18 
м, ұзындығы 6 м болатын шұңқыр қазу жоспарланған. Аутордың суреттері 
қазатын машина мен шұңқыр өлшемдері жайлы ақпарат береді. 
Штангаларының әрқилы ұзындығы бар көтергіш кран бірнеше қарсы 
салмақпен екі немесе одан көп деңгейлі экскавацияда қолданыла алатынымен 
қызық. 
Леонардоның ең танымал суреті — көне аутомобиль жобасы. Өзін-өзі 
қозғалтатын арба, энергия шығаратын рөлмен жалғанған, арбалетті 
механизммен жүретін болған. Артқы дөңгелектері бір-біріне тәуелсіз 
айналдырыла алған. Рөлмен байланысқан төртінші дөңгелек арқылы арба 
бұрыла алған. Бастапқыда король ауласының көңіл көтеруіне арналған бұл 
көлік Қайта Өрлеу дәуірі мен орта ғасыр инженерлер өздігінен жүру көліктер 
қатарына жатқан. 
Ғалымның кейбір еңбектерін адамзаттың енді ғана сынақтан өткізуге 
батылдары баруда: мысалы, Леонардо да Винчидың жобасымен норвегиялық 
Ас қаласынды 2001 жылы 100 метрлік жаяушылар көпірі жасалды. Леонардо 
да Винчи бұл көпірді түрік сұлтанына арнап жобалаған: көпір Ыстамбұлдағы 
Алтын Мүйіз шығанағы арқылы өтуі тиіс болғын. Егер бұл жоба сол кезде 
іске асса онда ол өз заманындағы ең ұзын көпір (ұзындығы 346 м) болар еді. 
Сұлтан Баязет II Леонардоның бұл жобасынан бас тартқандықтан көпір 
салынбай қалады. 

---

11