6
1- BOB.
MAVZUNI BELGILASH VA BITIRUV
MALAKAVIY ISHNI TAYYORLASH
1.1. Bitiruv malakaviy ish: umumiy qoidalar
O`zbekiston Respublikasining “Ta’lim to`g`risidagi” Qonuniga muvofiq universitetda
oliy ta’lim dasturi bo`yicha o`qishni tugatayotgan bitiruvchilar uchun yakuniy davlat
attestasiyasi majburiydir. Yakuniy davlat attestasiyasi ayrim fan bo`yicha yakuniy imtihon va
BMI himoyasidan iborat. Talabalarning yakuniy davlat attestasiyasi tarkibiga kiradigan
attestasiya sinovlarining aniq ro`yxati yo`nalishning o`quv rejasida belgilanadi va universitet
Ilmiy kengashida tasdiqlanadi. BMI mustaqil ilmiy tadqiqot, maxsus model, yechim algoritmi va
dasturiy amalga oshirishning tadbiqiy va maxsus fanlarni o`qitish bilan bog`liq bo`lgan metodik
sajiyalaridagi ish sifatida bajariladi. BMIlarga qo`yiladigan talablar oliy kasbiy ta’limning
asosiy ta’lim dasturi darajasi va attestasiya sinovlarini muvaffaqiyatli tugatgandan keyin
bitiruvchiga beriladigan malaka (daraja)dir.
BMIlar bitiruvchi kurs talabasi tomonidan mustaqil bajariladigan ilmiy tadqiqot. Uning
nazariy asosini muayyan yo`nalish talabasi tomonidan bajariladigan, bitiruvchining bo`lg`usi
kasbiy faoliyatiga tayyorgarligi baholanadigan ilmiy ish sifatida rasmiylashtiriladigan, BMIni
sifatli ishlab chiqish uchun o`tkaziladigan ilmiy tadqiqotlar asosi bo`yicha bilimlar tashkil etadi.
O`quv-malakaviy ishlarga mansub bo`lgan BMIlarni bajarishda talaba universitetda
o`qish davrida olgan bilimlariga tayangan holda o`zining qobiliyati va ko`nikmasini namoyon
qila olishi, ilmiy va ilmiy-amaliy vazifalarni hozirgi davr talablari darajasida yecha bilishi,
maxsus axborotni bilimdonlik bilan bayon qila olishi, tinglovchilar oldida ma’ruza qila bilishi va
o`zining nuqtai nazarida tura olishi lozim.
BMI oxirgi IV kursda bajariladi. Ishni bajarishga o`quv jarayonining grafigida ta’lim
yo`nalishlari bo`yicha davlat ta’lim standarti tomonidan belgilangan hajmdagi vaqt ajratiladi.
BMI geografiya va uni o`qitish metodikasining dolzarb muammolarining tugallangan
tadqiqoti hisoblanadi va muallifning ilmiy adabiyotlar va empirik materiallar bilan mustaqil
ishlay olish qobiliyati to`g`risida guvohlik beradi. BMI bitiruvchi talabaning geografik hodisalar
va jarayonlarni ilmiy bilish metodlarini o`zlashtirish darajasining, nazariy umumlashtirmalar va
amaliy xulosalar qila olish mahoratining ko`rsatkichidir.
BMI ishlab chiqarish amaliyoti davrida dala ishlarida va fond materiallari bilan ishlashda
olingan va keyin kameral sharoitda qayta ishlangan yoki eksperimental laboratoriya
tadqiqotlarida olingan ma’lumotlarga asoslanadi. BMI talabaning ma’lumotlarni malakali
umumlashtirishga layoqatini, tadqiqotning metodik asosini bilishini, dala va eksperimental
materiallarni qayta ishlashning andazaviy metodlaridan foydalnish ko`nikmasini, geografiya
fanlarining asosy bilimlarini egallaganligini aks ettirishi lozim.
BMIni bajarish va himoya qilishda talaba o`zining nazariy bilimlar bo`yicha
tayyogarligining kasbiy mahorat va ko`nikmalarining oliy kasbiy ta’lim davlat ta’lim
standartining quyidagi talablariga mosligini namoish etishi lozim:
BMI mavzusi bo`yicha nazariy muammolarni bilishi va tushunishi;
ishda axborotlarni izlash, qayta ishlash va foydalanishning hozirgi metodlarini
egallaganligi;
quyidagilarni o`z ichiga oladigan o`quv – tadqiqot faoliyati metodlarining egallaganligi:
- adabiyotlarni o`rganish va tahlil qilish;
- ish mavzusi bo`yicha tadqiqot vazifalarini qo`ya olishi va yecha bilishi;
7
- loyihalash faoliyatini bilishi;
- olingan natijalar asosida nazariy va amaliy sajiyadagi xulosalarni qila bilishi;
- eksperiment (tajriba, dalada kuzatish)ni tashkil eta olishi va o`tkaza bilishi;
- ishni bajarish bo`yicha o`zining faoliyatini tanlay bilishi;
tafakkur madaniyatiga, olingan natijalarni og`zaki va yozma nutqda to`g`ri bayon qilish
va rasmiylashtirish usullariga ega bo`lishi.
BMI asosiy ta’lim dasturi ixtisosligiga mos kelishi va muayyan kasbiy muammoni
yechishi kerak. BMIga qo`yiladigan eng muhim talablar unda bayon qilinadigan xulosalar va
qoidalarning asoslanganligi bo`lib, ular ishda qo`yilgan va talaba tomonidan mustaqil faoliyat
davomida yechiladigan vazifalarga javob berishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: 
