Adabiyoti universiteti


  Izmoq-chiqardi, yoydi- qamug‘in dunyog‘a izdi (23)  2.  Izmoq



Download 0,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet27/49
Sana08.07.2021
Hajmi0,86 Mb.
#112413
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   49
Bog'liq
qisasi rabguziyda kop manoli sozlarning qollanilishi (1)

1.  Izmoq-chiqardi, yoydi- qamug‘in dunyog‘a izdi (23) 

2.  Izmoq-jo‘natmoq-Rum viloyating‘a izdi(83) 

3.  Izmoq-tashlamoq- Yusufni qarindoshlari belin bog‘lab quduqg‘a 

izdilar(108) 

Izmoq  fe’li,  asosan,  chiqarmoq,  yoymoq,  jo‘natmoq,  tashlamoq  kabi 

ma’nolarda  qo‘llangan.  Agar  bu  fe’lni  biz  sanagan  ma’nolarni  mutlaqlashtirsak 

ham  baribir  hammasida  bir  umumiy  sema  saqlanib  qoladi.  Ularning  har  birini 

alohida-alohida  tahlil  qilish  orqali  qay  jihatdan  ayni  bir  ma’noda  emas,  balki 

ma’lum bir ma’no nozikliklari bilan polisemantik ekanligini isbotlashga urinamiz.  

Birinchi misolda bu fe’l chiqarmoqyoymoq ma’nolarida kelgan: 

Va  bir  rivoyatda  kelmish:qamug‘in  dunyog‘a  izdi,  dunyoni  ko‘rib  keeling 

teb.

76

 Hammasini dunyoga chiqardi, yoydi. Dunyoni ko‘rib keling deb.  

Ikkinchi misolda esa bu leksema “jo‘natmoq” ma’nosini bildirgan.  

Is’hoq  ularning  adovatindin  qo‘rqub  Iyazni  Rum  viloyating‘a  izdi”

77

.  



Dunyog‘a  izmoq  bilan  Rum  viloyating‘a  izmoq  birikmalari  shaklan,  qisman 

                                                           

75

.

 Носириддин Бурхонуддин Рабгузий. Қисаси Рабғузий. 1-китоб..Ёзувчи. – Т.: 1990.  Б-18. 



76

 

Носириддин Бурхонуддин Рабгузий. Қисаси Рабғузий. 1-китоб..Ёзувчи. – Т.: 1990. Б-18 




50 

 

ma’nan bir xil ko‘rinsa-da ularning har ikkalasida ma’lum bir farqlovchi semalar 



mavjud. Xususan,  dunyog‘a  izdi  birikmasida  izmoq  fe’li dunyoga  yoydi, chiqardi 

ma’nolarida  kelgan  bo‘lsa,  Rum  viloyating‘a  izdi  misolida  esa  jo‘natmoq  semasi 

mavjud.  Mana  shu  ikki  farqlovchi  sema  izmoq  fe’lining  polisemantikligini  hosil 

qilgan. Ammo bu fe’llardan umumiy sema ham mavjud, bu  bir joydan ikkinchi bir 

joyga jo‘natmoq, yubormoq semasidir.  

Asarning yana bir o‘rnida esa izmoq fe’li tushirmoq ma’nosida qo‘llangan.  



Uchunch,  Yusufni  qarindoshlari  belin  bog‘lab  quduqg‘a  izdilar

78

  bu  gapda 



izmoq  fe’li  tushirmoq  degan  ma’noda  boshqa  o‘rinlardaqo‘llangan  izmoq  fe’liga 

omonimlik hosil qilgan.  

Shuningdek,  filologiya  fanlari  doktori  B.Abdushukurovning  tadqiqotida  


Download 0,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish