Adabiyot darslarida alisher navoiy ijodini o„rganish muammolari

 
Tifl 
arabcha
go‗dak, yosh bola. 
Mehr ila zajriki tavaqqu‘ durur, 
Tiflg‗a sendin bu tavozu‘ durur. (―Hayrat ul-abror‖) 
 
Toziyona 
forscha
qamchi; toziyona chekmak – qamchi urmoq, qamchilamoq. 
Bu oncha emas ediki yona, 
Chektilar ikovla toziyona. (―Layli va Majnun‖) 
 
Tuzluk 
to‗g‗rilik, rostgo‗lik, halollik. 
Har kishikim, tuzluk erur peshasi, 
Kajrav esa charx, ne andeshasi. (―Hayrat ul-abror‖) 
To„sha 
forscha
oziq-ovqat, yeyimlik narsalar. 
Tutmoq mutaazzir erdi go‗sha, 

---

Anbonchada har ne erdi to‗sha. (―Layli va Majnun‖) 
Uqda 
arabcha
basirlik; 
majoziy
qiyinchilik. 
Ul zuhalvash jazoga xos o‗lg‗ay, 
Mehr ham uqdadin xalos o‗lg‗ay. (―Sab‘ai sayyor‖) 
 
Falakvash 
arabcha-forscha
osmon singari, osmon monand. 
Ariqqa qo‗ydilar ―Nahr ul-hayot‖ ism, 
Falakvash havzg‗a ―Bahr un-najot‖ ism. (―Farhod va Shirin‖) 
Farxundapay 
forscha
qutlug‗ qadam, muborak qadam. 
Qilib sa‘y ila tayri farxundapay, 
Necha kunchalik yo‗lni bir damda tay. (―Saddi Iskandariy‖) 
Firdavs 
arabcha
jannat, behisht. 
Qasrki, bazm anda muhayyo bo‗lub, 
Ziynati firdavs muallo bo‗lub. (―Hayrat ul-abror‖) 

---

 
Xazro 
arabcha
yashil, ko‗kimtir. 
Rangi aning sipehri xazrodek, 
Hay‘atu davri charxi miynodek. (―Sab‘ai sayyor‖) 
 
Xarosh 
forscha
1. yo‗nish, tarashkash, qirqish. 
Kesib har teshasi qilg‗ach xaroshi, 
Falak pili yukidek pora toshi. (―Farhod va Shirin‖) 
2. 
majoziy
tashvish, azob, ozor. 
Ayog‗ sunsang bo‗lib g‘amdin xaroshing, 
Mudom o‗lsam edi qo‗ynumda boshing. (―Farhod va Shirin‖) 
Xunrezlik 
qon to‗kishlik, qirg‗in. 
Samandi olib barqdin tezlik, 
O‗zi charxdin tavri xunrezlik. (―Saddi Iskandariy‖) 

---

Xurda 
forscha
majoziy
sir (
aynan
mayda, kichkina). 
Tab‘ ganjidin maoni xursadin, yuz qatla hayf… (―G‗aroyib us-sig‗ar‖)