Адабиёт назариясига оид энг муҳим атамалар изохи

Марсия-йиғи қўшиғи (оғзаки ва ёзма адабиётда), рухий кечинма ўта кучли берилади.

Marsiya (arabcha-"biror shaxsning vafoti munosabati bilan uning xotirasiga bag'ishlab yozilgan motam she'ri") biror mashhur kishi vafoti munosabati bilan og'ir yo'qotishni, g'am-alamni, hasrat-u iztirobni kuylovchi asardir. U xalq og'zaki ijodida "yig'i" deb yuritilgan va unda o'limdan, bevafo dunyodan shikoyat qilingan. Bugungi marsiyalarda esa vafot qilgan buyuk shaxsning e'zozli ishlari ulug'lanadi, xalqning yo'qotishdan topgan alamli
iztirobi kuylanadi; marhumning bajarishga ulgurmagan ishlarini davom ettirishga chorlaydi. Birgina jumla bilan aytganda, odamiylik o'lmasligini, uni boyitish har bir insonning vazifasi ekanligini pafos darajasiga ko'taradi.
Zulfiyaning "Sog'inganda", "Bahor keldi, seni so'roqlab", Abdulla Oripovning "Onajon", "Alvido, ustoz", "Sarlochin uchdi", Dushan Fayziyning "Umr suvday oqar", Vohid Abdullaning "yuzidan nur tomardi", Farruh Hamroyevning "Nuriddin Shukur marsiyasi", Nodir Jonuzoqning "Ustoz", Sa'dulla Hakimning "Yolg'on-shoir o'limi" marsiyalari yuqoridagi fikrlarimizning isboti bo'la oladi.
Mana, "Yolg'on-shoir" marsiyasi:
Rayhon qolur, gul qolur,
Evoh, o'tar Muhammad,
Oshiq ko'ngil tul qolur,
O'rtab ketar Muhammad.
Erka kiyikni endi
Kim suyadi erkalab,
Hayron ko'zi g'am to'la
Jayron ketar Muhammad?

15. 
    Муаммо-(Ар. “кўр қилинган”, “беркитилган”)-мисра ёки байт ичига бирор исм ёки ходисани яшириб, унга ишора қилиб ёзилган шеър.
    

Фироқу рашку ҳажру оҳ ила дард,
Бирор харф ибтидодин айлабон фард.
Ушбу парча биринчи мисрасидаги сўзларнинг биринчи харфларига Фарҳод исми яширинган

16. 
    Чистон (форс.-у нима)-луғз-шеърий топишмоқ.
    

Икки маҳбубини кўрдим, иккисини киндиги бир,
Иккисини орасига тушсанг топадурсан каср (қайчи), (Увайсий).

17. 
    Таърих-араб ҳарфларининг рақам ифодалашига (абжат) асосланиб, тарихий воқеа, таваллуд ёки вафот кўрсатилган шеър.
    

Навоий вафоти билан ёзилган таърих қуйидагича:
Беш харф дедию бўлди таслим,
«Алиф», «бе», «то», «со», «жим».
Бу шеърдаги харфлар «ﺁ» (алиф)-1, «ﺐ»(бе)-2, «ﺖ»(то)-400, «ﺙ»(со)-500, «ﺝ»(жим)-3 рақамларини ифодалаган.бу рақамлар қўшилса (1+2+400+500+3=906) хижрий 906 йил келиб чиқади. Милодийга айлантирилса 1501 йил бўлади.

18.