Abuzalova M

psixologik fonema nazariyasi 
mavjud.U bu nazariyasida ilk bor fonemaning umumiy tushuncha 
ekanligi, tovushning fonemani tallafuz qilishdagi aniq tassavur ekanligi 
qayd etilgan . 
2.
Boduen 
de 
Kurtenening 
shogirdi 
mashhur 
tilshunos 
L.B.Shcherbaning 
fizik fonema nazariyasi 
ham bor. Olim nutq 
jarayonida aniq talaffuz qilinuvchi yakka tovushlarni fanemalarning 
ottenkalari deb atagan . 
3.N.S.Trubeskoyning 
fonologik nazariyasi. 
N.S.Trubeskoy ilk bor 
fonologik oppozitsiya (ziddiyat)larni o„rgangan. Borliqdagi barcha 
narsalar bir – biriga qarama-qarshi qo„yilib farqlanganidek, tildagi 
tovushlar 
ham 
oppozitsiyalar 
yordamida 
farqlanadi. 
Olimning 
ziddiyatlarning tiplari borasidagi fikrlari xususida biz 
yoqorida 
to„xtalgan edik. 
N.S.Trubeskoy fonema va uning variantlari xususida ham qimmatli 
fikrlar aytgan. Fonema, fonologik oppozitsiyalarni o„rganishda 
N.S.Trubeskoy, A.A. Reformatskiylarning nazariyalari alohida ahamiyat 
kasb etadi. 

---

81