Abuzalova M

BO„G„I 
N TIPI 
O„ZBEK 
TILIDA 
RUS 
TILIDA 
INGLIZ 
TILIDA 
cv 
kema 
ру-ка 
ve –ry (juda) 
vc 
osh 
он 
al –so (ham ) 
vcv 
- 
- 
one (bir ) 
- 
are (fe‟l) 
cvc 
non 
нас 
big (katta ) 
qon 
шаг 
bag (sumka ) 
son 
суд 
boy (bola ) 
- 
-- 
- 
ccv 
три 
cry (yig„lamoq) 
все 
sky(osmon) 
vcc 
ost 
arm (qo„l) 
ust 
inn 
ccccv 
- 
иск 
(mehmonxona) 
cccv 
- 
встре-ча 
-- 
cvcc 
tort 
стра-на 
-- 
surt 
банк 
tint –(ton) 

---

62 
бинт 
help – (yordam 
bermoq) 
Shunday qilib, o„zbek tilida cv, vc, cvc, c, cvcc, cccv kabi bo„g„in 
chizmalari ko„proq uchrasa, rus tilida ccv, cvc cvcc, cccv kabi bo„g„in 
chizmalari, ingliz tilida esa o„zbek va rus tillari uchun xos bo„lmagan 
vcv , vcc kabi bo„g„in shakllari ko„proq uchraydi. 
Bo„g„inlar ulardagi boshlang„ich va oxirgi tovushlarga qarab tiplarga 
bo„linadi: ochiq bo„g„in (unli bilan tugagan – 
to„la
, yopiq undosh bilan 
tugagan 
o„t, osh
) va berkitilgan – yopiq bo„g„in (
bog„, tosh
). 
Bo„g„inni morfemadan farqlamoq kerak. Morfema - so„zning 
ma‟noli qismi. Bo„g„inga ajratilgan qism ma‟no ifodalashi ham, 
ifodalamasligi ham mimkin. Demak, so„zni morfema va bo„g„inga 
ajratish har doim ham mos kelavermaydi. Masalan, 
mehnatkashlarimizni 
so„zining bo„g„in va morfemaga ajratilishi quyidagicha: 
meh-nat-kash- 
la-ri-miz-ni – mehnat-kash-lar-imiz-ni. 
Bir bo„g„inli hisoblangan xitoy, 
tibet tillarida ko„p hollarda bo„g„in va morfemaga ajratish mos tushadi. 
Nutqning eng kichik birligi bu