Abuzalova M

nemis tilida 
ingliz tilida 
rus tilida 
o„zbek tilida 
Der Lehrer 
commt 
Ich kammt 
The teacher 
came 
I came 
Учитель 
пришѐл 
Я пришѐл 
O„qituvchi keldi 
Keldim 
Ko„rinadiki, hind-yevropa tillaridagi 
kelmoq 
fe‟li o„zbek 
tilidagi(fe‟l) kesim kabi zamon, shaxs-son, mayl va bo„lishli 
bo„lishsizlikni birdaniga ifodalay olmaydi, balki barcha shaxslar uchun 
bir, o„zgarmasdir. 
Я пришла 
I came 
we came 
Ты пришла 
You came 
You came 
Она пришла 
She-He came 
They came 
Hind-yevropa 
tillaridan tashkil topgan bu yirik oilaning eng 
xarakterli tipologik xususiyatlari shulardan iboratdir. 
Tillarning o„zaro qarindoshlik aloqalari va lisoniy xususiyatlari, 
tipologik belgilari tilshunoslikning muhim masalalaridandir. Xuddi 

---

237 
shuningdek, eng yirik til oilasi bo„lishi hind-yevropa tillarini qiyosiy 
tarixiy (hamda qiyosiy-tipologik) metod asosida tadqiq etish ko„pgina 
jahon tillarini bir genetik uya zamirida tekshirish imkonini beradi. Hind- 
yevropa tillari tarkibiga rus, ukrain, belorus, chex, polyak, bulg„or, 
nemis, ingliz, golland, shved, norveg, fransuz, ispan, italyan, portugal va 
forsiy tillar kiradi. Bu tillarning barchasi o„zaro, qarindosh. Avgust 
Shleyxer ta‟biri bilan aytganda “barcha hind-yevropa tillari bir” “bobo 
til” asosida vujudga kelgan”. 
Flektiv grammaik usul xos bo„lgan tillarning ham eng ko„p qismini 
hind – yevropa tillari tashkil qiladi. Shuningdek, analitik tizimdagi 
ko„pchilik yevropa 
tillarida sintetik unsurlar ham kuzatiladi yoki 
sintetik belgilar xarakterli bo„lgan til (masalan, rus tili) analitik 
vositalardan ham foydalanadi. Umuman olganda, hind – yevropa tillari 
oilasi juda boy va keng imkoniyatlarga ega, eng rivojlangan lisoniy 
xususiyatlarni umumlashtirgan va, nihoyat, jahondagi eng yirik, eng 
salmoqli xalqaro aloqa tillari (rus, ingliz, nemis, fransuz, italyan…)ga 
ega ekanligi bilan ajralib turadi.