Abu rayxon beruniy asarlarida diniy marosimlarning yoritilishi

Uning ta’limoticha, tabiatda hamma narsa tabiiy qonunlar asosida yaratiladi, tabiat o‘zining tabiiy kuchiga ega bo‘lib, shu kuch ta’sirida tabiatda to‘xtovsiz harakat, o‘zgarish, o‘sish, rivojlanish, vujudga kelish, emirilish, halok bo‘lish jarayonlari sodir bo‘ladi. Bulardan shunday xulosaga kelish mumkinki Beruniy o‘z falsafiy qarashlarida deizmga yaqin pozitsiyada turgan. U moddiy dunyoning adabiyligi haqida gapiradi.

• Uning ta’limoticha, tabiatda hamma narsa tabiiy qonunlar asosida yaratiladi, tabiat o‘zining tabiiy kuchiga ega bo‘lib, shu kuch ta’sirida tabiatda to‘xtovsiz harakat, o‘zgarish, o‘sish, rivojlanish, vujudga kelish, emirilish, halok bo‘lish jarayonlari sodir bo‘ladi. Bulardan shunday xulosaga kelish mumkinki Beruniy o‘z falsafiy qarashlarida deizmga yaqin pozitsiyada turgan. U moddiy dunyoning adabiyligi haqida gapiradi.
• Beruniy fikricha, xudo va boshlang‘ich modda, ya’ni materiyadan boshqa hech narsa bo‘lmagan. Borliq abadiy, u o‘zgarish va taraqqiyotdadir. Materiya muayyanlik libosiga burkanadi, u faoldir, harakat tamomila materiyaga tegishli, u ruhni modda bilan bog‘laydi va uni turli shakllarda kezib yurishga majbur etadi.

• ABU RAYHON BERUNIYNING TA’LIMOTLARI

• www.arxiv.uz

Beruniy yunon faylasuflari Levkipp va Demokrit qarashlariga qo‘shilib, atomistika ta’limotini tan oladi, lekin ulardan farqli o‘laroq borliqda bo‘shliqning mavjudligini inkor etadi. U atomlar sifat jihatdan o‘zgarish xususiyatiga ega, degan fikrni bildiradi. Beruniy nuqtai nazaricha, makon va zamon borliqning muhim xususiyatlaridir.

• Beruniy yunon faylasuflari Levkipp va Demokrit qarashlariga qo‘shilib, atomistika ta’limotini tan oladi, lekin ulardan farqli o‘laroq borliqda bo‘shliqning mavjudligini inkor etadi. U atomlar sifat jihatdan o‘zgarish xususiyatiga ega, degan fikrni bildiradi. Beruniy nuqtai nazaricha, makon va zamon borliqning muhim xususiyatlaridir.

• www.arxiv.uz