Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

10.14.-rasm. Siquvchi kompressorlar ko’rinishlari
Kondagi SKS kon va gaz quvurlari ishining optimal texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari olishni ta’minlovchi va GKTQdan kelayotgan gazni zarur bosimgacha siqishga mo’ljallangan. GKTQdan chiqayotgan gazni magistral gaz quvuriga uzatish uchun bosim 5,5-7,5 MPa bo’lishi hamda SKS qabuligacha bosim pasayishiga qaramay doimiy bo’lishi kerak. Shunday ekan, konni kompressorli ishlatish davrida SKS qabulida bosim pasayadi, gazni siqish darajasi o’sadi, gazni siqish uchun kuch uzatish quvvati navbat bilan oshirish zaruriyatiga va 1 ta kompressorning uzatishi kamayishiga olib keladi. Bunda siqish bosqichlari soni, shuningdek ketma-ket va parallel ishlaydigan kompressorlar soni oshadi. SKS da kompressor agregatlari jamlamasi sxemasi 10.15-rasmda keltirilgan.



10.15-rasm. SKS agregatlarini biriktirish sxemasi
10.6. Gaz haydash agregatlari. Gaz turbinalari
Gaz turbinasida bug‘ning potensial energiyasi kinetik energiyaga, kinetik
energiya esa turbina valining mexanik energiyasiga aylantiriladi. Turbina vali
bevosita yoki uzatma moslama orqali ishchi mashina bilan ulanadi.
Turbinada bug‘ning potensial energiyasini val aylanishining mexanik
energiyasiga aylantirishning turli xil usullari mavjud. Bug‘ potensial energiyasini kinetik energiyaga o‘zgartirish xarakteriga ko‘ra aktiv, reaktiv va aktiv-reaktiv turbinalar farqlanadi.
Turbinaning bug‘ oqib o‘tish qismi ikkita asosiy qismdan - soplo apparati 1 va
val 4 ga o‘rnatilgan disk 3 dan tashkil topgan (10.16-rasm). Diskning aylanasi buylab ishchi kurakchalar 2 mahkamlangan bo‘lib, ular kanallar hosil qiladi.
Birinchi jarayon soplo apparatida sodir bo‘ladi, bu erga yuqori bosimli bug‘
kiradi va kengayadi, uning bosimi pasayadi va tegishlicha tezligi ortadi, ya’ni soplo apparatida bug‘ning ichki energiyasi kinetik energiyaga aylanadi. Ikkinchi jarayon 7 ishchi kurakchalari kanallarida sodir bo‘ladi, bu erda bug‘ning kinetik energiyasi diskning va u bilan bog‘langan turbina valining mexanik ishiga aylanadi.