Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti a. V. Mavlonov

 
 
3.12. Neft va gaz konlaridagn suvlar
 
 
Suv  neft  va  gaz  bilan  doimo  hamrohdir.  Qatlamning  neft  va 
gaz bilan band qismiga doimo suv kelib taqaladi. Undan tashqari neft 
va gaz qatlamlari orasida suvli qatlamlar ham mavjud bg’ladi. Neft va 
gazni qatlamdan chiqarish jarayonida suv neft-gazning avvalgi g’rnini 
egallashi  mumkin,  undan  tashqari  qabul  qilingan.  Texnologiyaga 
asoslanib, neft va gazni siqib chiqarish uchun suvni qatlamga ataylab 
haydash ham mumkin. Xullas qatlamdagi neft-gaz bilan birga bg’lgan 
suvning  qandayligini,  qaerdanligini  kon  geologi  yaxshi  bilishi  lozim 
bg’ladi.  Buning  uchun  esa  qatlam  sharoitida  qaysi  turdagi  suvlar 
mavjudligini tasavvur qilish kerakdir 
Tog’ jinslari orasidaga suvlarning kg’rinishi 
Tog’  jinslari  orasidagi  har  xil  yoriq  va  g’ovaklarda  suv 
mavjud, undan tashqari har bir mineral donachaning sirtini yupqa suv 
qatlami  g’ragan  bg’ladi. Umuman  suvlar  tg’g’risidagi  gidrogeologiya 
fanida  bu  suvlarning  har  xil  kg’rinishi  va  kelib  chiqishi  qator 
mutaxassislar 
(jumladan, 
prof.A.A.Kartsev) 
tomonidan 
puxta 
g’rganilgan va bayon etnlgan. SHuni aniq tasavvur qilishimiz lozimki, 
qatlamdagi suvlar g’sha tog’
 
jinslari hosil bg’layotgan sharoitda paydo 
bg’lishi  mumkin,  undan  tashqari  atmosferadan  yog’digan 
yog’inlarning  er  bag’riga  shimilshi  natijasida  hosil  bg’lishi  mumkin. 
Hamda  tog’  jinslarining  siqilishi  natijasida  ular  bag’ridan  chiqib 

---

 
68 
qatlamga tushgan suvlar bg’lishi mumkin. YUqorida keltirilganlaridan 
tashqari  neft  va  gaz  bilan  b¢lgan  suv  bug’larining  suyuqlikka 
aylanishi  tufayli  hosil  bg’lgan  suvlar  ham  bg’lishi  mumkin.  Bu 
keltirganlarimiz  hammasi  qatlam  sharoitida  bg’ladilar  va  er  osti 
suvlarini tashkil qiladilar.