Абу жахи тарвузи Bryonia alba L

Зағчакўз, мизотис 
(
Myosotis
) - кампирчопондошларга мансуб бир йиллик, 
икки йиллик ўт ўсимликлар туркуми. Барглари кетма-кет жойлашган, тукдор 
ѐки яланғоч; гуллари гажак тўпгулларга йиғилган, туташтожли ва ҳалқасимон, 
ҳаво ранг (гуллашига қадар пушти ранг). Меваси - тўрт бўлакчали данак. 40 га 
яқин тури бор. Ер юзининг намлик дашт, ўрмон ва тоғли жойларида кенг 
тарқалган. 
Зағоза
(
Ephedra equisetiana
Bge.) – зағозадошлар оиласига мансуб тоғда 
ўсадиган доривор бута. 
Заҳарли замбуруғлар
– озиқ сифатида ишлатилганда одамларда заҳарла-
нишни қўзғатадиган замбуруғлар. 
Заҳира (бўлаклар) усули
- четдан чангланувчи ўсимликларда қўлланила-
диган усул. Бунда ҳар бир элита ўсимлигининг ҳосили икки қисмга бўлинади. 
Бир қисми селекцион кўчатзорида экилади, иккинчи қисми эса заҳирада сақла-
нади. Келгуси йили ота ўсимликларининг салбий таъсиридан чеклаш учун се-
лекцион кўчатзорида заҳирадаги уруғнинг иккинчи қисми экилади. 
Зеаксантин
– 1. Хусусиятлари билан ксантофилга яқин турувчи сариқ ту-
сли пигмент. Маккажўхори донининг хромопластларида ва чирқўноқ мевасида 
шундай пигмент мавжуд. 2. каротиноидларга мансуб сариқ ксантофилл – β 
каротиннинг ҳосиласи, маккажўхори донларидан биринчи марта ажратиб 
олинган.
Зеин 
(
лот. Zea - макка
) - проламинлар гуруҳига мансуб оқсил; макка 
уруғларида бўлади. 
Зеленский қонуни
– барг япроғининг юза бирлигига тўғри келадиган жа-
ми япроқ томирларининг узунлиги пастки қатор барглардан юқори қатор барг-
ларига томон ортиб боради, деб изоҳланадиган қонун. 
Зигнемалар
(Zygnematales)
– индивидлари ипсимон, тармоқланмаган 
ѐрқин яшил тусли, ҳар бир ип бир қатор чўзиқ цилиндр кўринишли ҳужайрала-
рнинг бирикишидан бир неча мм дан 8-10 см гача етадиган хлоропластларнинг 
шакли, жойланиши билан ўзаро фарқланадиган сувўтлар 
(Chlorophyta, 
Conjugatophyceae)
тартиби. 

---

122 
Зигогамия
- баъзи тубан ўсимликлардаги жинсий жараѐннинг алоҳида бир 
хили. Бунда жинсий айирмаси бўлмаган икки организмнинг қисмлари яқинла-
шишидан (копуляциялашувидан) учрашган ҳужайраларнинг протопласта ўзаро 
қўшилади. Иккита бир хил ҳужайра қўшилган жойда эса қалин ва қорамтир 
пўстли зигоспора (қ.) ҳосил бўлади. Маълум бир давр ўтгач, зиготадан спорачи 
мицел унади. Зигогамия ҳодисаси зигомицет замбуруғларда ва конъюгат 
сувўтларда учрайди. Одатда зигомицетлардаги қўшилувчи ҳужайралар кўп 
мағизли, конъюгат сувўтларда эса бир мағизли бўлади.