Abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot

Mavzuni chuqur o’zlashtirish uchun quyidagi fanlar bilan bog’lamasdan 
maqsadga erishib bo’lmaydi. 
gistologiya - terining gistologik tizimini o’rganish; 
biokimyo - modda almashinuvi buzilishining biokimyosini bilish; 
patologik anatomiya - psoriaz kasaligida a`zolardagi patologoanatomik 
o’zgarishlarni bilish; 
patofiziologiya - psoriazda patofiziologik o’zgarishlar ta`sirida a`zo va to’qimalarda 
hosil bo’luvchi patologik o’zgarishlar, yallig’lanish bosqichlari, immunologik va 
allergik javoblar mexanizmini, suv-elektrolitlar almashinuvini bilish; 

---

8 
ichki kasalliklar propedevtikasi - bemorni ko’rikdan o’tkazish yo’llari, a`zo va 
sistemallarning normal va patologik ko’rinishi, klinik, biokimyoviy laboratoriya 
tekshiruv asoslarini bilish; 
farmakologiya-psoriaz. 
kasalligini 
davolashda 
qo’llaniladigan dori vositalar 
farmakodinamikasi va farmakokinetikasi bilish; 
fizioterapiya: psoriazni davolashda fizioterapevtik muolajalardan (UBN, sollyuks, 
fototerapiya) foydalanish bilish. 
Mashg’ulotda qo’llaniladigan interfaol usullar texnologiyasi 
"Stol o’rtasida ruchka" 
Mavzu: Psoriazga xos asosiy, diagnostik simptomlarini ko’rsatib izohlab berish. 
Guruh talabalari raqamlar bilan belgilanadi. har bir talaba o’zi yaxshi bilgan bittadan 
kasallikni tanlab qog’ozga yozadi. Ruchkani stol o’rtasiga qo’yib, qog’ozni keyingi 
talabaga uzatadi. Barcha talabalar o’z kasalliklarini yozgandan so’ng navbat bilan 
fikrlarini bayon qiladilar.
Masalan: 
Talaba psoriaz kasalligida "psoriatik uchlik" belgisini tanladi. U bu simptomni 
quyidagicha izohlaydi: Psoriatik toshmalarga uchta fenomen xarakterli:
1.Oq kumushrang tangachalarni tirnash yo’li bilan olib tashlaganda tagidan stearin 
doqi aniqlanadi. Stearin doqi fenomeni deyiladi. 
2. 
Tirnash yana davom ettirilsa, nozik yaltiroq yuza parda chiqadi - psoriatik 
parda fenomeni deyiladi. 
3. 
Tirnash yana davom ettirilsa, qonli nuqtalarni ko’rish mumkin - qonli 
shudring fenomeni deyiladi. 
"Uch bosqichli interv'yu" 
Maqsad: Bemorning muammolarini aniqlash va qal qilishda unga to’qri psixologik 
yondoshishni o’rgatish. 
Asosiy tamoyillar:
Guruq 2-3 kichik guruqchalarga bo’linadi va talabalarga rol' bo’lib beriladi: 
shifokor, bemor, ekspert. Bemor rolini ijro etayotgan talabalarga tashxis yashirin 

---

9 
etkaziladi. qar bir guruq bemorlar bilan maslaqatni 10-15 daqiqa olib boradi. 
Ekspert ishtirokchilarning faoliyatini quyidagi 3 bo’lim baqolaydi: 
1) 
nima to’qri bajarildiq 
2) 
Nima noto’qri bajarildiq 
3) 
qanday bajarilishi kerak ediq 
Afzalliklari:
Dars mavzusi bo’yicha bemorlar bo’lmagan qolatlarda ushbu usulni keng qo’llash 
mumkin. Usul rolli o’yinlarni eslatadi, ammo u uchinchi ishtirokchi - ekspert bilan 
to’ldirilgan va bir vaqtning o’zida 2-3 klinik variantlar muqokama qilinadi. Bu 
mashqulot mazmunini boyitadi, o’quv jarayonini jonlantiradi va talabaning bilim 
darajasini chuqurroq baqolashga imkon yaratadi. 
Misol: Pedagog qar bir kichik guruqga bemor, shifokor va ekspert roliga 3 talabani 
tanlab oladi. O`qituvchi bemorning laborator va asbob uskunaviy tekshiruvlari 
natijalarini oldindan tayyorlaydi va shifokor rolini o’ynayotgan talaba talabiga 
muvofiq uni ta`minlab turadi.
Bemor 45 yoshli erkak. SHikoyatlari: qo’l-oyoqlar yozuvchi yuzalariga, tanasiga va 
boshning sochli qismiga toshmalar toshgan. Toshmalarda kepaklanish kuchli. Biroz 
qichish bezovta qiladi. Toshmalar asta-sekin ko’payib bormoqda. Anamnezidan 
bemor 3 yildan beri kasal. Kasallik sababini ish jarayonidagi asab buzilishlari bilan 
boqlaydi. Kasallik qar baqor oylarida 1-2 marta qaytalanib turadi. Ko’rik vaqtidagi 
qolati: aqvoli o’rtacha oqirlikda (nisbatan qoniqarli) tana qarorati 37 S. Terisi quruq, 
papulyozli toshmalar aniqlanadi. Yurak tonlari me`yoriy pul's - 85 ta, qon bosimi 
120/80 mm sim.ust. nafas olishi burundan, o’pkasida vezikulyar nafas, tili biroz oq 
karash bilan qoplangan. Jigar-taloq kattalashmagan.
Bemorning terisidagi qolatni baqolash. 
Bemor terisidagi patologik qolat surunkali yalliqlanishga xos xususiyat bilan 
kechmoqda. Asosan boshning sochli qismi terisida, qo’l-oyoqlar yozuvchi yuzalari 
va butun tanada joylashgan bo’lib, elementlardan biroz qizargan teri fonida kattaligi 
qar xil tomchisimon toshmalar aniqlanadi. Toshmalar usti oq kumushrang 
tangachalar bilan qoplangan. Toshmalarda "psoriatik uchlik" belgisi musbat, 

---

10 
Kyobner izomorf reaktsiyasi kuzatiladi. Periferik qonda Hb - 100g/l, leykotsit - 
5000, SOE-20 mm/soat 
"Vrach" bemor so’zidan yiqgan barcha ma`lumotlarga e`tibor berishi, klinik 
belgilarga yondoshib bemorga aniq tashxis qo’yishi va dermatologiya bo’limiga 
yo’llashi lozim. 
"Ekspert" vrach faoliyatini baqolashda quyidagi qolatlarga e`tibor berishi lozim: -
bemorga to’qri psixologik yondashdimiq 
-asallik anamnezi to’liq va aniq yiqildimiq 
-bemorni ko’rikdan o’tkazganda toshmalarga, ya`ni morfologik elementlar 
xarakteristikasi (tavsifi)ga e`tibor berilib, psoriaz kasalligi deb to’qri tashxis 
qo’yildimiq 
Kasallik qaysi davrdaligi aniqlandimiq 
-bemorni keyingi tekshiruvlar va davolash maqsadida shifoxonaga yo’lladimiq 
-davolashda nimalarga e`tibor berish va davo sxemasini tuzishga yondashildimiq 
Bemor qarakatlarini baqolashda: 
O`z qolatini qanchalik darajada ta`rifladiq 
Kasallik tarixini aniq ayta oldimiq 
Kasallik belgilarini aniq ta`riflab berdimiq
Mashqulot so’ngida o’qituvchi e`tibor berilmagan tomonlarga va qar bir 
ishtirokchining qarakatlarida aniqlangan kamchiliklarga to’xtalib mashqulotga 
yakun yasaydi.