Abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti “Umumiy xirurgiya va travmatologiya” kafedrasi

osh tuzidir. 
U ko'pchilik parheznomalarda taomga qo'shiladi. 
Ammo ayrim kasalliklar buyraklar, yurak-qon tomir dardlarida, jumladan 
hafaqon xastaligi, yallig’lanish, shamollash jarayonlarida osh tuzining taomga 
solinadigan miqdori cheklanadi yoki mutlaqo qo’shilmaydi. Masalan, Abu Ali 
ibn Sino ahvoli og’ir bemorlarga ishtahani oshirish maqsadida 
uzum 
sirkasining 
suvdagi kuchsiz eritmalarini tavsiya qilgan. 
Keyingi 10 yillarda aholi ovqatlanishida taomga maza beruvchi vosita 
tariqasida qator moddalardan foydalanilmoqda. Bunday moddalarni katta 
muvaffaqiyat bilan parhez ovqatlanish jarayoniga ham kiritish foydadan holi 
emas. Ularga osh tuzi o’rnini bosa oladigan moddalar kiradi. Misol tariqasida 
kaliy xlorid va ammoniy xlorid va ushbu tuzlar asosida boshqa murakkab 
moddalarni keltirish mumkin. 
Xarkovdagi ilmiy-tadqiqot kimyo-farmatsevtika institutiga qarashli 
tajribaviy korxonada taomlarni tanovul qilish choghda qo’shib eyishga tavsiya 
qilingan 
sanasol 
deb nomlangan murakkab birikma ishlab chiqarilgan. 
Kaunas politexnika institutining oziq-ovqatli mahsulotlar texnolo- giyasi 
kafedrasida 1-chi va 2-chi sonli kimyoviy moddalar majmuasi yaratilgan. 1-
chi sonli majmuani barcha tuzsiz qo'llaniladigan taomlar uchun, 2-chi sonli 
majmuani esa quyuq taomlar uchun, jumladan, go'shtli, baliqli va sabzavotli 
tuzsiz taomlar uchun qo’llash mumkin. 
Taom yaxshi singiydigan bo'lishida uning mazasi va ko'rinishi, ya’ni 
organoleptik xossalari ham katta aharniyatga ega. 
Chiroyli qilib suzib, dasturxonga tortilgan xushbo'y hidli taomning darrov 
hazm shiralari ajralishiga sabab bo’lib, ishtaha ochishi hammaga ma’lum. 
Odamning og’zidan so'lagi kelishiga qarab ham buni bilsa bo’ladi. Xuddi 
shunday hodisa me’dada ham ro’y beradi. Ana shunday ovqatni organizm 
osonroq va yaxshiroq o’zlashtiradi, buning esa aksari ishtahasi pasayib qolgan 
bemorning ovqatlanishida katta aharniyati bor. Ayrim hollarda o’tkir va 
achchiq mahsulot yoki moddalarni ishlatish bemorga ruxsat etilmaydi va 
ovqatning ta’mini yaxshilash uchun muloyim ta’sir ko’rsatadigan moddalar 
buyuriladi. Masalan, Abu Ali ibn Sino og'ir bemorlar ovqatida sirka