Abituriyentlarga qulayliklari

 

 

 

H2N – aminogruppa 

 

COOH – karboksil gruppa  

R – radikal  (20 xil variantni hosil qiladi). 

Barcha aminokislotalar orasidagi farq radikalining o„zgarishiga bog„liq:  

Radikal tarkibida yana bitta karboksil gruppa – COOH bo„lsa ----- dikarbon kislota 

Aspartat kislotada, qo„shimcha – NH2 bo„lsa---- diaminokislota  (masalan  lizin hosil bo„ladi).  

Ular  monoamino, monokarbon kislota, diaminokislota, dikarbon kislotalar deb ataladi. 

Radikal tarkibida gidroksil OH gruppa, sulfgidril – SH gruppalar tutadigan aminokislotalar ham bor. Oltingugurt saqlovchi 

sistein oqsil molekulalari tarkibida sisteinning ikkinchi molekulasi bilan disulfid  

bog„ – S – S – hosil qilib birikkan bo„ladi.  

Sistin deb ataladigan bu struktura bitta aminokislota hisoblanib oqsil molekulalarining ayrim qismlari yoki boshqa 

polipeptid zanjiri orasida ko„prik tashkil qiladi.  

Tarkibidagi radikal aromatik, geterotsiklik halqa tuzilishida bo„lgan siklik aminokislotalar ham mavjud: aromatik  

aminokislotalar --- fenilalanin, tirozin  

geterotsiklik aminokislotalar--- gistidin, triptofan 

Aminokislotalar bir-birlari bilan peptid bog„i yordamida birikib oqsillarni hosil qiladi.  

Aminokislotadagi aminogruppa va karboksil gruppalar birikishi natijasida bir molekula suv chiqib ketadi. 

Aminogruppa va karboksil gruppa o„rtasida hosil bo„lgan bog„ peptid bog„i deyiladi. 

---