Abituriyentlar uchun o’zbekiston tarixidan dastur

O’rta Osiyo arab xalifaligi davrida 

Arab  xalifaligining  tashkil  topishi.  Arablarning  Xuroson  va  O’rta  Osiyoga 

yurishi.  Arab  istilosining  ikki  bosqichi  va  ularning  xususiyatlari.  Arab 

qo’shinlarining Movarounnahrga dastlabki yurishlari. Xuroson va O’rta Osiyoning 

arab askarlari tomonidan bosib olinishi. Xuroson va O’rta Osiyoda arablarga qarshi 

kurash (Tarxun, Gurak , Divashtich va boshka harakatlari). 

Movarounnahr  va  Xuroson  xalifalik  hukmronligi  ostida.  Arab  xalifaligining 

o’lkadagi  mustamlakachilik,  soliq  va  diniy  siyosati.  Boshqarish  tizimi.  Islom 

dinining  tarqalishi.  Arablashtirish:  mahalliy  madaniyatining  ta’qib  etilib,  arab 

madaniyatining  targ’ib  etilishi.  Shaharlarga  arablarning  joylashtirilishi,  arab 

tilining  rasmiy  davlat  tiliga  aylantirilishi.  Masjidlar  qurilishi.  Diniy  oqimlar, 

Tasavvuf.  Xalifalik  zulmiga  qarshi  xalq  qo’zg’olonlari.  Abu  Muslim 

boshchiligidagi  Ummoviylarga  qarshi  qo’zg’olon.  Qo’zg’olonning  kelib  chiqish 

sabablari  va  harakatga  keltiruvchi  kuchlari.  Ummoviylarning  mag’lubiyati  va 

Abbosiylarning hokimiyat tepasiga kelishi. Movarounnahrdagi noroziliklar va xalq 

harakatlari. 

VIII  asrning  ikkinchi  yarmida  Movarounnahr  va  Xurosondagi  ijtimoiy-siyosiy 

va  iqtisodiy  ahvol.  Xalq  ommasi  noroziligining  kuchayishi.  Muqanna 

rahbarligidagi  “oq  kiyimliklar”  qo’zg’oloni:  boshlanishi,  engilish  sabablari  va 

uning oqibatlari. Arab xalifaligining zaiflashuvi. Mahalliy hukmdorlar mavqeining 

oshib borishi. Abu Muslim qo’zg’oloni . Abbosiylar. 

O’rta asr shaharlari: Samarqand, Ko’xna Urganch, Xiva, Buxoro, Poykent, Kesh 

va boshqalar. Shaharlarning ijtimoiy tuzilishi: ark, shahriston va rabotlar.  

Movarounnahrdagi  iqtisodiy  hayot:  qishloq  xo’jaligi  (dehqonchilik, 

chorvachilik),  hunarmandchilik  va  savdo  madaniyati.  Aholining  maishiy  turmushi 

va madaniy hayoti.