Абдуращим Орти=ов

Қисқача хулосалар

1. 
   Саноат ишлаб чиқаришида асосий фондлар билан бир вақтнинг ўзида меҳнат буюмлари ҳам ҳаракатда бўлади. Шу сабабли уларни айланма фондлар деб атайдилар. Айланма фондларнинг ашёвий мазмунини асосий ва ёрдамчи материаллар, тугалланмаган ишлаб чиқариш, ярим фабрикатлар, эҳтиёт қисмлар, кам баҳоли ҳамда тез тўзийдиган буюм ва инвентарлар, турли идишлар (таралар) ташкил этади. Айланма фондларга тайёр маҳсулот, йўлдаги маҳсулот ва ҳисобдаги пуллар ҳам киради.
   
2. 
   Айланма фондлардан фойдаланишни яхшилаш мавжуд хомашё ва материаллар билан ишлаб чиқариш кўламини юқори даражага кўтариш, тармоқлар ўртасида юқори тежамли нисбатларни (пропорцияларни) белгилаш, ижтимоий меҳнат унумдорлигини ошириш ва маҳсулот таннархини пасайтиришга имкон яратади. Ишлаб чиқаришни эркинлаштириш ва ислоҳотларни чуқурлаштириш хомашё ва материаллардан, ёқилғи ва электроэнергетикадан оқилона фойдаланишни талаб этади.
   
3. 
   Моддий ресурсларни тежаш мақсадида кўп омиллардан фойдаланиш мумкин. Ресурсларни тежашнинг асосий ишлаб чиқариш – техник омилларига ишлаб чиқаришнинг техник даражасини узлуксиз ошириш, технологик жараёнларни мукаммаллаштириш, ишлаб чиқаришни ташкил этиш ва бошқаришни яхшилаш, тежамкорликни рағбатлантирувчи дастак ва стимуллардан кенг фойдаланиш киради.
   
4. 
   Айланма маблағларнинг айланишини тезлаштириш жуда катта халқ хўжалиги аҳамиятига эга. Чунки у пул маблағларини бўшатишга имконият яратади.
   
5. 
   Айланма маблағларнинг айланишини тезлаштиришнинг асосий йўллари қуйидагилардан иборат:
   
   • 
     ишлаб чиқариш циклининг давомийлигини, узоқлигини қисқартириш;
     
   • 
     нормативдан ташқари, ва ошиқча заҳираларни йўқотиш;
     
   • 
     тайёр маҳсулотларни сотишни тезлаштириш ва ҳ.к.
     

Назорат ва муҳокама учун саволлар

1. 
   Айланма фондларнинг моҳияти, аҳамияти ва мазмуни нималардан иборат?
   
2. 
   Айланма фондлар асосий фондлардан қайси хусусиятлари билан фарқланади?
   
3. 
   Айланма фондларнинг таркиби ва тузилмаси тўғрисида нималарни биласиз?
   
4. 
   Моддий ресурслардан фойдаланишнинг асосий йўналишлари нималардан иборат?
   
5. 
   Айланма фондлардан самарали фойдаланиш механизми нималарни ўз ичига олади?
   
6. 
   Айланма маблағлар деганда нималарни тушунасиз? Уларниннг турларини изоҳлаб беринг?
   
7. 
   Айланма маблағларнинг айланиш тезлигини оширишнинг аҳамияти нималардан иборат?
   
8. 
   Айланма маблағларнинг айланишини тезлаштириш йўлларини изоҳлаб беринг?
   
9. 
   Бу мавзу бўйича ечими топилмаган қандай муаммолар мавжуд?