Abdullayeva Orzigul Axiz 21-06 Jamoatchilik bilan aloqalar asoslari fanidan yakuniy nazorat ishi

Abdullayeva Orzigul
Axiz 21-06 Jamoatchilik bilan aloqalar asoslari fanidan yakuniy nazorat ishi
1-variant savollari:
1.PRning taraqqiyot bosqichlari va zamonaviy ko’rinishlari
2.PRda axloqiy tamoyillar.
3.Saylov jarayonlarida PR-texnologiyalar

Javoblari:

1. Hayot voqeligiga aylangan ana shu fanlar mudom uzviydir. Bu uzviylikni yanada mukammallashtirib, takomillashtirib borayotgan yangi fanni esa so‘nggi o‘n yilliklar mo‘‘jizasi deb atash mumin. Negaki, u butun mohiyat-e’tiboriga ko‘ra – fanlararo fan hisoblanadi. Bu fan – «Pablik rileyshnz» deb ataladi. Ingliz tilidan olingan «Public Relations» atamasi – «Jamoatchilik bilan aloqalar», «Jamoatchilik bilan munosabatlar» degan ma’nolarni anglatadi.
«Public Relations» (bundan buyon – PR, piar) iborasi ilk bor AQShning uchinchi prezidenti Tomas Jefferson tomonidan ishlatilgan. U 1807 yili «Kongressga yettinchi murojaati»da ushbu atamani birinchi marta qo‘llagan^1.. Bundan maqsad, o‘sha davrda hukumatning jamoatchilik bilan aloqalarini davlat darajasiga ko‘tarish, ilmiy-tashkiliy jihatdan yo‘lga qo‘yish edi.
Keyinchalik PR fani asoschilaridan biri Edvard Bernayz bu iboraning mohiyatini «jamiyat manfaatlari yo‘lidagi harakatdir»² deb ta’riflagan. Demak, «AQShda piarning paydo bo‘lishi bevosita siyosiy jarayonlar mahsuli»³ bo‘lgan. Oradan bir asr vaqt o‘tib, alohida fan sifatida voqelikka aylangan PR tarixi o‘sha davrdagi hodisalardan kelib chiqadi.
AQSHning o‘sha davrdagi prezidentlari hukumat bilan xalq o‘rtasida mustahkam va ishonchli aloqalar o‘rnatishni yangi davlat ravnaq topishi asosiy omili sifatida qabul qildilar. Ularning bu mezonga asoslangan fikrlari nihoyatda to‘g‘ri bo‘lib chiqdi. Tomas Jeffersonning quyidagi so‘zlari demokratiya yo‘lini tanlagan qator gazetalar uchun shiordek bo‘lib qoldi: «Agar menga hukumat bo‘lsinu gazetalar bo‘lmasin yoki gazetalar bo‘lsinu hukumat bo‘lmasin – birini tanlang, deyishsa, men hech ikkilanmasdan hukumat bo‘lmasa ham gazetalar bo‘lishi kerak, degan bo‘lardim»⁴.
Bu fikrni biryoqlama talqin qilmaslik kerak. Tomas Jefferson gazeta va boshqa nashrlar mavqeini, ta’bir joiz bo‘lsa, mas’uliyatini oshirishni ham ko‘zda tutgan bo‘lishi mumkin. Binobarin, hukumatning yo biror tashkilotning jamoatchilik bilan aloqalarini matbuotsiz, ommaviy axborot vositalarisiz tasavvur etib bo‘lmasligini demokrat rahbar ushbu tushunchasi vositasida ham ifodalagani ko‘rinib turibdi.
Jamoatchilik fikri bilan hisoblashish masalasi uzoq yillar turli bahs-munozaralarga sabab bo‘lgani tarixiy manbalarda ko‘p uchraydi. Bu g‘oyani miloddan oldin yashagan Suqrot ilgari surib, o‘z shogirdlarini haqiqatni bilishga undagan. U haqiqatni «bahs orqali, suhbat yo‘li bilan bilish, anglash mumkin, degan, suhbatda asosiy e’tiborni inson ongi va tafakkurini tahlil qilishga qaratish zarurligini aytgan. O‘z davrida bu usul «Suqrot usuli» deb atalgan».
2. Aхloqiy tamoyillarning eng qadimiy va eng muhimlaridan biri – insonparvarlik. U – insonning yuksak ijtimoiy vazifasini belgilaydigan va barqaror etadigan g’oyalar, qarashlar va e’tiqodlar majmui, shaxs erki, qadr - qimmati, uning baxtli bo’lish huquqini talab etish imkonining mavjudligiga engilmas ishonch. Insonparvarlik tamoyilini, Ovro’po Uyg’onish mutafakkirlari dastlab ilgari surganlar, degan fikr mavjud. Aslida, insonparvarlik dastavval Sharqda o’rtaga tashlangan, insoniylik, insonparvarlik degan ma’noni bildiruvchi «namlulu» so’zi bundan 3 - 4 ming yillar avvalgi qadimgi Somir mih hatlarida uchraydi. Insonparvarlik – umuminsoniy qadriyatlar sirasiga kiradi. Uni sho’rolar davridagi sinfiylik nuqtai nazaridan sohtalashtirish proletar diktaturasi va totalitar sosialistik tuzum hamda ular ijodkorlarining insonparvarligi haqidagi afsonalar juda qisqa umr ko’rdi. Sosializm mafkurachilarining bu boradagi sayi - harakatlari o’sha davrlardayoq noilmiyligi, yolg’onga sug’orilganligi bilan kishilarning g’ashini keltirgan edi. Bunday insonparvarlikni xalq qabul qilmaydi. Chunki u aynan o’ta mavhum «xalq» tushunchasiga qaratilgan, vaholanki insonparvarlik markazida muayyan shaxs turmog’i lozim. har bir shaxs insoniy huquqlarini ta’minlash uchun kurashish – mana, insonparvarlikning asosiy vazifasi. Bu borada umumbashariy ma’naviy qadryatlarni ustuvor deb bilgan bizning davlatimiz ham mamlakat ichkarisida, ham dunyo miqyosida ko’zga ko’rinarli ishlar qilmoqda. Agar insonparvarlik tamoyili shaxsning barcha insoniy haq - huquqlari himoyasida tursa, ya’ni ancha keng qamrovli va umumiy intilish bo’lsa, erkparvarlik tamoyili uning ma’lum ma’noda muayyanlashgan bir qismi hisoblanadi. Erkparvarlik insonning eng oliy huquqi – erkin, ozod yashash huquqini himoya qilishi bilan muhimdir. Zero erksiz inson – asir, erksiz millat – qul, erksiz mamlakat – mustamlaka. Erkparvarlik, avvalo, o’z millati o’z Vatani erki uchun, qolaversa, boshqa millatlar va vatanlar erki uchun kurashni hayotining maqsadi qilib qo’ygan insonlar tamoyilidir. Ayni paytda, bu tamoyil keng ijtimoiy siyosiy ma’noda ham qo’llaniladi. Buni erkparvar davlatlar faoliyatida ko’rish mumkin.
3. PRning asosiy vazifalari tashqi va ichki kommunikatsiyalarni takomillashtirish sohasida. Vaqtning 80% gacha bo'lgan tashqi aloqalar ommaviy axborot vositalari - ommaviy axborot vositalari bilan aloqalar sohasida yotadi. Bu turli xil aloqa kanallaridagi barcha nashrlarni doimiy ravishda kuzatib borish va keraksiz ma'lumotlar paydo bo'lganda ularga o'z vaqtida javob berish, nashrga o'z materiallarini tayyorlash, brifinglar va matbuot anjumanlarida qatnashish, ma'muriyat nomidan baho va sharhlar bilan chiqish. turli ekstremal vaziyatlar va boshqalar. Rasmiy ravishda, tashkiliy darajada, tashqi aloqalar matbuot xizmati (yoki matbuot kotibi) tomonidan ta'minlanadi, ular juda yaxshi norasmiy aloqalarga ega bo'lishi, o'zini professionallar orasida "birdek" his qilishi va, albatta, etarli darajada malakali bo'lishi kerak. .
Ichki aloqalar tashkilot doirasida o'zaro tushunish va hamkorlik muhitini yaratishga qaratilgan. Yaponiyaning Sony firmasi asoschilaridan biri bu masala bo'yicha yozadiki, yapon menejerining eng muhim vazifasi korporatsiya bilan oila kabi munosabatlarni o'rnatishdir. Avvalo, rasmiy aloqalarning to'liqligi va samaradorligi, ularning barcha xodimlarni ob'ektiv axborot bilan ta'minlash uchun etarliligi vazifalari hal etiladi. Shuningdek, norasmiy muloqot, mish-mishlar va mish-mishlarning tarqalishi, fikr va baholarni o'rganish, tashkilotda ma'lum kommunikativ rollarni bajaradigan shaxslarni - "qo'riqchilar", "fikr yetakchilari", "bog'langan" ni aniqlashga katta e'tibor beriladi. .
PR masalalarining juda muhim va dolzarb doirasi tashkilotning, shaxsan uning rahbarlari va xodimlarining imidjini ta'minlash, shuningdek, imidjni ko'tarish, uni barqarorlashtirish va pasaygan taqdirda shoshilinch choralar ko'rish atrofida jamlangan.
"Tasvir" tushunchasi zamonaviy psixologlar va PR-erkaklar tomonidan sun'iy ravishda qurilgan tasvir sifatida qo'llaniladi va tasvirning belgilari turli xil ierarxik darajalarda bo'lishi mumkin va turli vaziyatlarda, ayniqsa nostandart holatlarda turli xil ko'rinishda namoyon bo'lishi mumkin. Ba'zan tasvir faqat boshqa odamlar tomonidan idrok etish nuqtai nazaridan ko'rib chiqiladi va bu holda, tasvirning turli tomonlarini qabul qiluvchilarning xususiyatlariga qarab farqlash mumkin. Masalan, Rossiyada bo‘lib o‘tgan prezidentlik saylovlari chog‘ida o‘tkazilgan ijtimoiy so‘rovlar shuni ko‘rsatdiki, prezident timsolida uning millatiga mansub rus millatiga mansub xususiyatlarni ajratib ko‘rsatish maqsadga muvofiq, u o‘z xulq-atvorida ehtiyotkor va moslashuvchan siyosatchi bo‘lishi, u o‘z munosabatlarini mustahkamlashi kerak. Rossiyaning suvereniteti va uning g'arbiydan farqli o'ziga xos rivojlanish yo'lini izlash. Yosh asosiy ahamiyatga ega emas, lekin hali yoshroq bo'lgan afzalroqdir. Respondentlar prezidentning dinga munosabatiga befarq, na cherkovga sodiqligini, na ateistik qarashlarini namoyish qilmaslik yaxshiroqdir. Tasvir xarakteristikalarini olish va talqin qilish hatto yangi "imijmeyker" kasbi - kerakli tasvirni yaratish bo'yicha mutaxassisning paydo bo'lishiga olib keldi.
Tashqi xususiyatlar va shunga ko'ra, nomzodning birinchi taassurotlari juda muhim va ko'pincha keyingi barcha narsalarni aniqlaydi, ayniqsa qisqa muddatli biznes aloqalari kontekstida. Ba'zi imijmeykerlar, hattoki, inson taassurotlarining 55 foizi uning tashqi ko'rinishiga, atigi 7 foizi esa qanday gapirishiga bog'liq, deb hisoblashadi va bizning so'zlar uchun xotiramiz vizual taassurot uchun xotiradan oldin o'ladi.
Biroq, birinchi taassurotning bu ustuvorligi ko'p jihatdan auditoriyaning rivojlanish darajasiga va uning talabchanligi darajasiga bog'liq. Masalan, imijmeykerlar siyosiy kampaniyalar davomida nomzodlarning tashqi fazilatlari haqida emas, balki ularning oqilona gapirish, mohiyatan murakkab savollarga javob bera olishlari va odob-axloq me’yorlariga rioya qilishlari haqida qayg‘uradilar.
Tasvirdagi vaqtinchalik o'zgarishlar va uning doimiy sharoitlarga bog'liqligi haqida unutmasligimiz kerak. Tasvir juda barqaror bo'lishi mumkin, lekin u ham kamayishi mumkin va keyin tasvirni yaratuvchilarning barcha sa'y-harakatlari uni qayta tiklashga urinishlarga yo'naltiriladi. Tasvir tashkilot, mahsulot, xizmat uchun ishlab chiqilishi mumkin. Xuddi shu tarzda, ijtimoiy talablarga javob beradigan tashqi pertseptiv xususiyatlarni izlash, asbob-uskunalar, mebellar, ofis jihozlari uchun vakillik standartlari ishlab chiqilmoqda.
PR xizmatlari amaliyotida homiylik va homiylik masalalari muhim o'rin tutadi, chunki bunday harakatlarning ijtimoiy ahamiyati ko'p jihatdan ijobiy jamoatchilik fikrini shakllantirishga yordam beradi. Harakatlarning diqqat markazidaligi, izchilligi, ko'lami, ijtimoiy ahamiyati tashkilotning qiyofasini shakllantiradi, uni kengroq ijtimoiy kontekstga kiritadi, ochiqlik va ijtimoiy maqbullik muhitini yaratadi. Tabiiyki, barcha harakatlar matbuotda, ba'zan hatto bir necha marta aks ettiriladi va bu kommunikativ ta'sirni kuchaytiradi.
Zamonaviy adabiyotda jamoatchilik bilan aloqalar reklama, tashviqot va tashviqot, jurnalistika va reklama, siyosat va lobbichilik kabi aloqa fanlari bilan bog'liq. Barcha fanlar aloqa, uning tuzilishi va tarkibiy qismlariga asoslanganligi sababli, ularni bir-biridan juda uzoqda ajratish o'rinli bo'lmaydi. Muloqotning asosiy bosqichlari, uning manbadan qabul qiluvchiga bo'lgan aloqalari, prekommunikativ va postkommunikativ effektlar, interkommunikativ ta'sirlar, ma'lumotni xabarlarga tarjima qilish deyarli hamma joyda muhokamaga kiritilgan, ammo turli maqsadlar va tahlil usullari bilan. Jamoatchilik bilan aloqalar sohasi qulay jamoatchilik fikrini shakllantirishga qaratilgan notijorat tashqi va ichki aloqalar sohasi sifatida ajralib turadi. Yuqorida aytib o'tilganidek, jamoatchilik bilan aloqalarning asosiy strategiyasi ishonch strategiyasidir.