Abdullayeva dlafruz

ABDULLAYEVA DILAFRUZ

201-YENGIL SANOAT BUYUMLARINI KONSTRUKSIYASINI ISHLASH VA TEXNOLO’GIYASI

Qutblanish vektori. Dielektrik qabul qiluvchanlik va uning temperaturaga bog’liqligi. Dielektrikdagi elektr maydon. Segnetoelektrik.

Reja:

• Segnetoelektrik.
• Qutblanish vektori.

Тashqi maydon bo’lmaganda spontan (o’z-o’zidan qutblanish qobiliyatiga ega bo’lgan) moddalar segnetoeletriklar deyiladi. (Segnet tuzilishni birinchi bo’lib Ch.V.Kurchatov va P.P.Kobeno o’rgangan). Segnetoeletrik dieletriklardan quyidagi hossalar bilan farq qiladi. 1.Oddiy dielektlarda =1, 10 yoki suv uchun = 81 gacha segnetoeletriklarda dieletrik bir necha mingga yetadi.

Тashqi maydon bo’lmaganda spontan (o’z-o’zidan qutblanish qobiliyatiga ega bo’lgan) moddalar segnetoeletriklar deyiladi. (Segnet tuzilishni birinchi bo’lib Ch.V.Kurchatov va P.P.Kobeno o’rgangan). Segnetoeletrik dieletriklardan quyidagi hossalar bilan farq qiladi. 1.Oddiy dielektlarda =1, 10 yoki suv uchun = 81 gacha segnetoeletriklarda dieletrik bir necha mingga yetadi.

•  

2. D ning Ye ga bog’lanish chiziqli emas, dielektrik kirituvchanlik Ye bog’liq

2. D ning Ye ga bog’lanish chiziqli emas, dielektrik kirituvchanlik Ye bog’liq

bo’ladi (4-chizma).

3. Maydon o’zgarishida qutblanish vektori R ning qiymatlari (D=ham)

kechikib o’zgaradi.

Natijada R va D lar Ye ning ayni qiymatlariga bog’liq bo’lmay ilgarigi

qiymatlariga bog’liq bo’ladi. Bu hodisa gisterizis kechikish, deb ataladi. Bu chiziq

gisterizis sirtmog’i, segnetoeletriklarining qutblanish o’zgarishi ferro mentlar

magnitlanishi o’zgarishiga o’xshaydi. Ba’zan segnetoeletriklarni ferro elektriklar,

deb ataladi.

Spoton o’z-o’zidan qutblangan sohalarni domenlar, deb ataladi.

Spoton o’z-o’zidan qutblangan sohalarni domenlar, deb ataladi.

Segnetoeletrik Kyuri nuqtasidan yuqori temperaturada oddiy dieletrikka aylanib

qoladi. Ba’zi kristallar yoki segnetoeletriklar deformatsiya vaqtida qutblanadi. Bu

hodisa to’g’ri pezoeletrik effekt, deb ataladi.

Elektr maydon ta’sirida qutblanish natijasida kristal mexanik

deformatsiyalanadi. Bu teskari effekt.

Dielektrikning qutblanganlik darajasini xarakterlash uchun, qutblanish vektori deb ataluvchi fizik kattalik tushunchasi kiritiladi. Qutblanish vektori deb, dielektrikning bir birlik hajmidagi barcha dipollar elektrmomentlarining vektor yig‘indisiga miqdor jihatdan teng bo‘lgan fizik kattalikka aytiladi, ya’ni V elementar hajmdagi n ta dipolning elektr momentlari yig‘indisini V hajmga bo‘lgan nisbatiga teng

Dielektrikning qutblanganlik darajasini xarakterlash uchun, qutblanish vektori deb ataluvchi fizik kattalik tushunchasi kiritiladi. Qutblanish vektori deb, dielektrikning bir birlik hajmidagi barcha dipollar elektrmomentlarining vektor yig‘indisiga miqdor jihatdan teng bo‘lgan fizik kattalikka aytiladi, ya’ni V elementar hajmdagi n ta dipolning elektr momentlari yig‘indisini V hajmga bo‘lgan nisbatiga teng

•  

Bunda – qutblangan i – molekulaning elektrmomenti. Agar qutbsiz molekulali izotrop dielektriklar bir jinsli elektrostatik maydonga kiritilsa, dipolning elektr momenti barcha molekulalar uchun bir xil bo‘ladi