Abdulla sher axloqshunoslik


Ibn Sino. Abu Said Abul Xayr M ehaniy bilan munozara. A.Zohidiy taijimasi



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/209
Sana04.06.2022
Hajmi10,65 Mb.
#635217
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher)

1 Ibn Sino. Abu Said Abul Xayr M ehaniy bilan munozara. A.Zohidiy taijimasi.
«Sog‘lom avlod uchun» jurnali, 1996-yil, 5—6-sonlar.
2 Abu Homid G'azzoliy.
Ayo 0 ‘g ‘lon! A.Zohidiy taijimasi. A.Sher tahriri ostida.
«Maktabgacha tarbiya» jurnali, 1993-yil, 9—10-sonlar.
www.ziyouz.com kutubxonasi


I m o m G ‘azzoliy niyat m asalasida ham o ‘ziga xos fikrlar bildiradi. 
U niyatni yurakning ikki narsa — bilim va h a ra k a t qam rovidagi sifati 
deb t a ’riflaydi. Bilim niyatdan oldin tu radi, u n iyatn ing ildizi va sharti 
hisoblanadi. H arakat esa niyatdan keyin tu rad i. U ni niyatning mevasi 
va b u to g ‘i deyish m um kin. H a r b ir erkin tan la n g an harakat uch narsa
— b ilim , ixtiyor etish va qobiliyat yordam ida ro'y o b g a chiqadi. Z ero, 
inson bilm ay turib — xohlam aydi, xohlam as ek an — harakat qilm aydi; 
s h u n in g u c h u n ix tiy o r e tm o q lo zim . Ix tiy o r e tis h h o d isa si yuz 
bergandagina navbat qobiliyatga keladi va qobiliyat inson a ’zolarini 
harakatga tushirishga kirishadi. D em ak, niyat o ‘rtalikdagi sifatdir.
N iy a t ta s a w u f ax loqshunosligida b a ’z an h a ra k a td a n ham k atta 
aham iyat kasb etadi. Agar yaxshi niyat qilinsa-yu, lekin inson ixtiyoriga 
bog 'liq boMmagan sabablar tufayli u ro ‘yobga ch iq m ay qolgan b o ‘lsa, 
bu nday niyat am alga oshgan deb hisoblanadi. S h u n d ay qilib, h a r bir 
harakat o ‘zini uyg‘otadigan niyatga b o ‘ysunadi, zero , u o ‘z zaruriyatini 
o ‘sha niyatdan oladi.
T a s a w u f axloqshunosligida mavlaviya tariq atin in g asoschisi, buyuk 
shoir va faylasuf Jaloliddin Rumiy (1207—1273) o 'z ig a xos o ‘ringa ega. 
Axloq m asalalari uning «M asnaviyi m a ’naviy», «Ichindagi ichindadir» 
kabi asarlarida ko‘rib o ‘tiladi. Bu jih atd an ayniqsa «Ichindagi ichindadir» 
falsafiy risolasi alohida e ’tiborga sazovor.
Jalo lid d in Rum iy G ‘azzoliy kabi tom m a ’nodagi faylasufdir, islom 
falsafasiga ulkan hissa q o ‘shgan ulug‘ m utafakkirlardandir. Shu bois 
Rum iy sh e’riy merosining tarjim oni va tadqiqotchisi, ingliz sharqshunosi 
R. N ikolsonning: «Rum iy sh o ir va m istik, u faylasuf h am , m utafakkir 
ham em as», degan fikriga m utlaq o q o ‘shilib b o ‘lm a y d i‘ . V aholanki, 
u n d a n b ir asrdan ko‘proq vaqt a w a l buyuk o lm o n faylasuf] Hegel uch 
jildlik «Falsafiy fanlar qom usi» asarining u ch in ch i jild id a shunday deb 
yozadi: «Agar, chunonchi, qoim m aqom Jalo lid d in R um iyda qalbning 
Yakkayu-yagona bilan birlashuvi birinchi o ‘ringa chiqarilar va m uhabbat 
sifa tid a ta lq in e tila r ek a n , m a z k u r ru h iy b irlik c h e k la n g a n lik va 
odatiylikdan yuksalganlikni, tabiiy va ruhiy jih atn in g ustunligini nam oyon 
qiladi...»2. S hundan so ‘ng H egel R um iyning R yukkert taijim asidagi 
sh e’riyatidan bir necha p a rc h a la r keltiradi. D em ak , uning fikricha,

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish