Abdulla sher axloqshunoslik


Ibn Sino. Abu Said Abul Xayr M ehaniy bilan m unozara. A .Z ohidiy taijimasi



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/209
Sana04.06.2022
Hajmi10,65 Mb.
#635217
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher)

1 Ibn Sino. Abu Said Abul Xayr M ehaniy bilan m unozara. A .Z ohidiy taijimasi.
«Sog‘lom avlod uchun» jum ali, 1996-yil, 5—6-sonlar.
www.ziyouz.com kutubxonasi


m utlaq ixtiyor erkinligi berilganini ham , inson x atti-harakati m utlaq 
oldindan belgilab q o ‘yilganini h am inkor qiladi. C hunki, agar insonlar 
taqdiri m utlaq oldindan belgilab q o ‘yilgan b o ‘lsa, u holda ularning 
jonsiz narsalardan farqi qolmasdi, ular dehqonchilik, harbu zarb, tibbiyot 
singari bax tni q o ‘lga k iritib, yovuzlikni uzluksiz y o ‘q otib bo rishn i 
ta ’m inlaydigan hun ar va sa n ’at turlari bilan shug‘ullana olm as edilar. 
Asl baxtga esa faqat odam dagi hayvoniy kuch xatti-harakatlarini ruhning 
aqliy qismi nazorat qilib turganidagina, inson o ‘zi intilishi lozim b o ‘lgan 
narsalarga am aliy aql qay vaqtda va qay tarzda intilishni lozim k o ‘rsa, 
o ‘shanday harakat qilgandagina erishish m um kin.
Q u rd o b a lik m u ta fak k ir id ea l d av latda fu q aro larg a fa z ila tla rn i 
singdirish va taraqqiy ettirish uch u n ikki xil usulni q o ‘llashni taklif 
qiladi. Birinchisi — ishontirish usuli. U ham , o ‘z navbatida, ikki xil 
yondashuvni taqozo etadi: keng om m ani tarbiyalash uchun sh e’riy va 
xitobiy nu tq d an , ya’ni badiiy asarlar ham da notiqlik san ’atidan, «sara» 
kishilarda fazilatlarni rivojlantirish uchun esa isbotiy n u tqdan, ya’ni 
ilm iy-falsafiy nutqd an foydalanish lozim. Ikkinchisi — m ajburiy usul. 
U , asosan, tashqi dushm anlar bilan kurashni o ‘z ichiga oladigan hodisa. 
M utafakkir bu usulni jih o d bilan tenglashtiradi. Lekin Ibn Rushdning 
tushunchasidagi jihod — kofirlarga qarshi olib boriladigan doim iy diniy 
urush em as. U A rastuning «N ikom axning axloq kitobi» asariga yozgan 
sharhida d o im o tinchlik zarurligini, urushga esa b a ’z a n -b a ’zangina yo‘l 
q o ‘yish kerakligini aytadi, jihodni faqat shariat talablari nuqtayi nazaridan 
tush u n ish m usulm onlar boshiga ko‘p ofatlar keltirganini t a ’kidlaydi. 
D em ak, Ibn R ushdning fikriga ko ‘ra, jihodni tariqat talqinlari asosida 
tu shu nm oq lozim . Bu — qurdobalik m utafakkirning ham tasaw ufdan
xabardor ekanligini ko ‘rsatadi.

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish