Abdulla qodiriy nomidagi toshkent davlat madaniyat instituti barno G‘aniyeva kutubxona kataloglari

Universal o‘nlik klassifikatsiya jadvalining yaratilish tarixi
AQShda 1876 yilda «O‗nlik klassifikatsiya» (O‗K) kutubxona bibliografik
amaliyotida yirik hodisa bo‗lgan sistemaning birinchi nashri e‘lon qilindi.
O‗nlik Klassifikatsiyaning tuzuvchisi yirik kutubxonashunos M.Dyui (1851-
1931) edi.

Melvil Dyui (1851-1931)

Melvil Dyui (1851—1931) — O‗nlik Klassifikatsiya muallifi. AQSh ning ko‗zga ko‗ringan kutubxonashunos olimlaridan biri. Melvil Dyui ishtirokida Kolumbiya universitetida birinchi kutubxonachilik maktabi tashkil etildi. Keyinchalik P.Otle va A.Lafonten Dyui klassifikatsiyasini takomillashtirib Universal O‗nlik klassifikatsiyani yaratdilar. 1876 yil Filodelfiyada Dyui tashabbusi bilan kutubxonachilarnikonferensiyasi tashkil etiladi.

Dyui institut bilimlar majmuini 10 qismga bo‗lgan. Klassifikatsiya
nomini shundan olgan bo‗lib, u asosiy bo‗limlarini quyidagi tartibda
joylashtirgan:

Umumiy asarlar

Falsafa

Din

Sotsiologiya

Tilshunoslik

Tabiiy fanlar

Amaliy fanlar

Nafis san’at

Asosiy 10 ta bo‗limninig har biri klassifikatsiyalashning ikkinchi qismini
tashkil qilib, yana u 10 ga bo‗linidi; 2-bosqichninig har bir bo‗limi o‗z
navbatida yana 10 ta bo‗linmaga bo‗linadi. Bo‗limlarni bo‗lishning o‗nlik
73
printsipini Dyui nashr etmagan biroq, u buni ilk bor ana shunday ko‗lamda va
izchillikda qo‗llagan. Dyuining xizmati o‗nlik indekslarni kashf etganligidir.
O‗nlik Klassifikatsiya ning asosiy qatorlari va undan keyingi bo‗linmalari
quyidagi ko‗rinishga egadir.