Abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika instituti fizika va texnologik ta

Ishning dolzarbligi..
Ma’lumki, tasviriy san’at inson mafkurasini shakllantirish va rivojlantirishda san’atning badiiy adabiyot, kino, teatr, musiqa, raqs kabi turlari orasida o’zining ma’lum salmoqli o’rniga ega. Insoniyatning tarixiy taraqqiyoti mobaynida yaratilgan tasviriy san’at asarlari, ularning kompoziyasiyasi hamda mazmuni haqida yozilgan ilmiy-nazariy va ilmiy-ommabop asarlar benihoya ko’p.
Tasviriy san’atga oid ilmiy manbalarning katta bir qismini har xil ta’lim turlarida o’quvchi va talabalarga tasviriy san’atni o’rgatishga oid o’quv adabiyotlari tashkil etadi. Bu borada ham ma’lum miqdordagi manbalar zahirasiga egamiz. Mavaridi kelganda, ta’kidlab o’tishga to’g’ri keladiki, ushbu zahiraning katta qismi butun boshli XX asr mobaynida o’zining hayotiyligini hech qancha oqlay olmagan kommunistik mafkura g’oyalari asosida vujudga keltirilganligidan, juda ko’p jihatlari bilan bugungi kun talablariga javob bera olmaydigan holga kelib qoldi.
Mustaqillik yillarida tasviriy san’atni o’quvchi va talabalar o’rtasida mukammalroq o’rgatishga oid ma’lum miqdordagi o’quv adabiyotlari yaratildi. Lekin ularni o’tmishdagiga xos ko’plab kamchiliklardan har tomonlama xoli deyish uchun hali vaqt erta.
Xususan, mustaqillik bilan barobar hayotimizga ilg’or pedagogik va axborot texnologiyalari keng quloch yoygan holda kirib keldi. Lekin ular ta’sirining tasviriy san’atni o’rgatishga oid fanlarda qanchalik ifoda topganligini aytib o’tish uchun aniq dalillarga deyarli ega emasmiz. Oliy san’at maktablarining tasviriy san’atga aloqador fanlari o’quv dasturlarini ko’zdan kechirsak, u yerda o’rgatilishi lozim bo’lgan materialdan ham ko’ra ko’proq e’tiborning talabalar bilimini joriy, oraliq va yakuniy tarzda baholashgagina qaratilganini payqaymiz. Aftidan ularning tuzuvchilari ilg’or pedagogik texnologiya deganda faqat talabalar o’zlashtirgan bilimlar darajasini baholashni tushunishadi. Lekin baholash uchun o’zlashtirilishi lozim bo’lgan bilimlar mazmunining aynan qanday salmoq va ko’lamga ega bo’lishi lozimligiga kelganda, barcha yondoshuvlarning eskicha qoliplarda qolayotganligini ko’ramiz.
Ta'limda axborot texnologiyalarini takomillashtirish masalasi undan ham muhim bo'lgan ikkinchi bosqichdir. Bu yo'nalishdagi izlanishlarning zarurligi birinchidan hozirgi zamon darsiga o'qituvchilarning ilmiy-metodik tayyorgarligiga qo'yilayotgan talablarning ortib borayotganligi bo'lsa, ikkinchidan, so'nggi yillarda axborot texnologiyalari sohasida erishilgan yangiliklarni o'qituvchilarning didaktik nuqtayi nazardan baholay o tajablarning ortib borishidir. Chizmachilikdan Davlat ta'lim va o'quv dasturining takomillashtirilishibilan bir qatorda, o'quvchilaming darsdagi faoliyatini rivojlantirish yo'llarini izlash sohasida ham muhim ishlar olib borilmoqda. Bular albatta, o'qituvchidan katta pedagogik mahorat talab qiladi. O'qituvchilarning pedagogik mahoratini ularni yangi ish formalariga jalb qilish, ta'limning eng samarali metodik usullarini aniqlash va ularni amalda sinab ko'rish orqali oshirish mumkin.
Hozirda har bir fan bo`yicha, shu qatori badiiy-estеtik turkumdagi fanlardan davlat ta’lim standartlarining yaratilishi, uni hukumat tomonidan tasdiqlanishi katta ilmiy va amaliy ahamiyatga ega bo`lgan voqеadir. Mazkur standartlar O`zbеkiston tarixida birinchi bor yaratilishi bo`lib, u rеspublikamiz maktablarida ta’limni yuqori ilmiy-mеtodik asosda tashkil etish hamda uni jahon standartlari darajasiga olib chiqishga sharoit yaratadi.
Standart davlat tomonidan qo`yilgan talablarni to`g`ri va bеnuqson bajarish uchun imkon bеrishi bilan bir qatorda amaliyotda qo`llanib kеlayotgan dastur, darslik va mеtodik ko`llanmalardagi kamchilik va nuqsonlarni bartaraf etish hamda uni o`qitilishini talablar darajasini tashkil etish imkonini ham bеradi. Shuningdеk u maktablarda ta’lim ishlarini nazorat qiluvchi tashkilotlar uchun ham asosiy hujjat vazifasini o`taydi.