Abdulla Oripov noyob iste'dod egasi. Chuqur falsafiylik, milliy ruh, diniy-axloqiy mezonlarga sadoqat shoir she'riyati asoslarini tashkil etadi

Shon-shuhrat haqida yana gapirsam, mehnat bilan, riyozat bilan band kishi shon-shuhratga ko‘p ham e’tibor beravermaydi.

– Mutolaaga munosabatingiz qanday?

 – Buyuk olmon shoiri Iogannes Bexerning shunday gapi bor: “Kishi fikrlari o‘lmasligi uchun har kuni, har doimo fikrlab, tafakkurini charxlab turmog‘i shart”. Tafakkurni charxlashning eng benazir usuli mutolaadir. Mutolaasiz hayotimni tasavvur qilolmayman. Gazeta-jurnallarni ham muntazam kuzatib boraman. Yuz-ko‘zingiz emas-ku, “Jahon adabiyoti” jurnali mening eng sevimli jurnalimdir.

Kitob o‘qigan, o‘qiydigan odamning farishtasi bo‘ladi. Mulohazakor, oq bilan qorani ajrata oladigan, she’rni, kitobni qadrlaydigan insonlardir ular. Bizning haqiqiy do‘stlarimiz, tanqidchilarimiz ana o‘shalar.

– Adabiyotimiz hamisha yozuvchilarga serob bo‘lgan adabiyot. Ularning har birining muxlisi, o‘quvchisi bor. Ammo endilikda sovet tuzumida yashab o‘tgan yozuvchi va shoirlar ijodini o‘ylaganda, ko‘ngilda bir ishtiboh tug‘iladi: ularning merosiga bugun qanday yondashishimiz kerak, balki qayta nashrlarda ularni jiddiy saralash, hatto ayrimlariga tahrir ham lozim bo‘lar?

– Albatta, bu jiddiy muammo. Bu muammo G‘afur G‘ulom, Oybek, Hamid Olimjon, Mirtemir, Shayxzoda kabi ko‘plab ijodkorlarimizga taalluqli. Masalan, Abdulla Qahhor, G‘afur G‘ulom haqida, uning talantining kuchi atom qudratiga teng, lekin bu kuchni o‘tin yorishga sarflab yuribdi, degan. U bu bilan G‘afur G‘ulomning Moskva, Kreml, Kommunizm haqidagi she’rlarini nazarda tutgan. Bu she’rlarni bugun yoritib bo‘ladimi? Mutlaqo yo‘q. Bu borada rahmatli ustoz Turob To‘laning bir gapi yodimga tushadi. Abdullajon, degandi u bir kuni, uyimdagi kitob javoni oldidan o‘tayotganda o‘zimning tomliklarimni ko‘rmayin deb ko‘zimni yumib o‘taman... Turob aka, men qandoq o‘tay, men ham ko‘zimni yumib o‘taymi, deb so‘raganimda, yo‘q, siz ko‘zingizni pirpiratib o‘tsangiz bo‘laveradi, degandi. Samimiy odam edi Turob aka. Uning nazari bilan yondashadigan bo‘lsak, adabiyotimizda sobiq tuzum davrida yozgan asarlaridan ko‘z yumib o‘tadiganlar ozmunchami? Vaqt shafqatsiz hakam degani shu bo‘lsa kerak-da...