Abduhamidov F. A

izobarik jarayon (P=const) deyiladi. 

---

 

16 

Abduhamidov F.A. 

      Bu  jarayonni  1802  yilda  fransuz  fizigi  Gey  –  Lyussak  temperatura 

o’zgarganda gazning tabiatini o’rganayotib,  o’zgarmas  bosimda berilgan gaz 

massalari chiziqli qonun bo’yicha temperaturaga bog’liq bo’lishini isbotladi: 





0

1

V

V

t







 

Bunda: V

0

 – gazning boshlang’ich xajmi, V  – oxirgi xajmi, t  – boshlang’ich 

va oxirgi temperaturalar farqi, α – barcha gazlar uchunbir xil bo’lgan xajmiy 

kengayish koeffisienti: 

1

-1

1

1

 

 

273,15

273

K

K









 

       Izobarik  jarayonda  ideal  gaz  hajmining  temperaturaga  nisbati  o’zgarmas 

kattalikdir. 

V

const

T



        

1

2

1

2

...

V

V

T

T





 

       Vajm  temperaturaga  to’g’ri  proporsional  ravishda 

o’zgaradi(12-rasm) 

2

2

1

1

V

T

V

T



 

        Izobarik  jarayonda  (P=const)  xajm 

temperatura bo’yicha chiziqli o’zgaradi. Ideal 

gaz  bosimi  o’zgarmas  bo’lganda,  uning 

xajmining  temperaturaga  bog’liqlik  grafigiga 

izobara grafigi deyiladi (13-rasm). 

        Izobara  grafigida  temperatura  o’qiga 

yaqinroq  joylashgan  to’g’ri  chiziqqa  mos 

keluvchi  gaz  bosimi  kattaroq  qiymatga  ega 

bo’ladi. 

       Izobarik  jarayon  P  –  T  va  P  –  V 

diagrammalarda quyidagi ko’rinishlarda tasvirlanadi(14-rasm).