Internet saytlar
44.www.Ziyonet.uz
45.www.pedagog.uz
46.www.tdpu.uz
ILOVA
Sinfdan tashqari mustaqil o`qish uchun tavsiya qilingan asarlardan namunalar:
SAVOLLARGA JAVOBLAR
Xolmurod Safarov
– Til nimaga berilgan?
Qizlar bilan bolaga.
– Tongda salom aytgani,
Ota bilan onaga.
– Qo`l nimaga berilgan?
– Yerga don-dun sochgani.
Erta bahor kelganda,
Bog` jamolin ochgani.
Turli hunar o`rganib,
Turfa kasbni bilishga.
Yiqilganni turg`azib,
Savob ishlar qilishga.
– Quloq nega berilgan?
– Yaxshi gapni uqishga.
Ota bilan onaning
So`zin yodda tutishga.
Donolar nasihatin,
Ilib olsa qulog`ing.
Ishing kelib o`ngidan,
Chopqir bo`lar oyog`ing.
– Aql nega berilgan?
– Halol mehnat qilgani.
Nafsga qul bo`lmasdan,
Poklikka intilgani.
YERNING TILI
Tolib Yo`ldosh
Bobom derlar uqtirib:
– Yerning tili bor, bolam.
Hali yer-la so`zlashish,
Yoshsan, kelmas qo`lingdan.
Yer tilini o`rgansang,
Chechak unar yo`lingdan.
– Tap-taqir cho`lni ham sen,
Parvarish et, gullaydi.
Mehnat qilsang jon bolam,
U kuningga yaraydi.
Yerning gapirgani shu,
Mehnat, peshana teri.
Bu yerlar tomchi suvga
Zor edi ko`pdan beri.
– To`g`ri bobojon, – deyman
Bellaridan quchoqlab,
Bobomlardek bo`lishga
Men ham o`zimni chog`lab.
ELYOR DEHQON
(Hikoyat)
Elyor degan dehqon bor edi. Oilasi katta, serfarzand kishi edi. Shu odam adirlikka suv chiqaribdi, keng uzumzor bog` yaratibdi. Kuz kelib, hosil yerdan ko`tarilganda, dehqonning ko`zi quvnabdi.
Kunlardan bir kun soliqchilar kelishibdi. Ular olingan hosilni uch to`daga bo`lmoqni ko`zlabdilar.
O`sha kunlari Amir Temur Kesh shahriga kelgan ekan. Elyor dehqon o`zi yetishtirgan bug`doydan shirmon kulchalar tayyorlatib, Sohibqiron huzuriga yo`l olibdi.
Eshik og`asi qehqonni ichkari boshlabdi. Shohona xona shirmoy non hidiga to`libdi.
Elyor dehqon dasturxonga o`ralgan kulchalarni Amir Temurga uzatibdi.
– Kulchalar o`zing yetishtirgan bug`doydanmi? – so`rabdi Sohibqiron.
– Shunday, amirim! – javob qilibdi Elyor dehqon.
– Ne arzing bor?
Elyor dehqon soliqchilarning ishini so`zlab beribdi.
Amir Temur vazirini chaqirib, ishni taftish etishni, qiynayotgan soliqchilarga tegishli jazo berishni buyuribdi.
– Serfarzand oilalardan imtiyozli soliqlar olish yo`lga qo`yilsin! – deb, farmon e’lon qilibdi.
Shundan so`ng mamlakatda dehqonchilik yanada gurkirab rivojlanibdi. Elyor dehqonning yildan-yilga oilasiga baraka kirib, tez orada boyib ketibdi. Bir o`g`liga tegirmon, ikkinchisiga moyjuvoz, uchinchisiga qandolatchilik do`koni qurib beribdi. Dehqon el-yurt orasida Elyorboy degan nom bilan mashhur bo`libdi.
BERUNIYNING DAM OLISH KUNLARI
Beruniy yiliga ikki martagina dam olarkan. Birinchisi Navro`z boshlangan kuni, ikkinchisi bug`doyga birinchi o`roq tushganda.
Dillarni xushnud etib Navro`zi olam yetib kelgan kuni erta tong o`rinlaridan turib, yuvinib-taranib, yaxshi liboslarini kiyib, qarindosh-urug`larni, keyin yor-u birodarlarni ziyorat qilib, holidan xabar olar ekan. Ular bilan birga bo`lib suhbatlashar, hazil-mutoyiba qilar, askiyalar aytishar ekanlar. Keyin to qosh qorayguncha qo`sh qo`shishar, yerga birinchi omoch solishda qatnashar, nihol ekisharkan...
Hol-ahvol so`raganlarga:
– Dam olib, hayot lazzatini totib ko`rmoqdaman, – deb javob berar ekanlar.
Boshoqqa birinchi o`roq tushgan kuni ham dehqoncha libos kiyib olib, qo`llariga o`roq tutib azondan to kechgacha bug`doy o`rar ekanlar. O`tgan-ketganlar: «Hormang», – deganda: «Bor bo`ling», – deb javob berar ekanlar. Qarang-a, ulug` alloma, kitob yozish, tajriba o`tkazishdan yiliga ikki kun vaqt ajratib, azondan to kechgacha qo`sh qo`shib, shudgor qilishni, o`roq o`rishni o`zlari uchun dam olish deb bilar ekanlar.
Ha, Beruniy: «Bir daqiqa vaqtni behuda o`tkazganim – halok bo`lganim», – der ekan.
BUVIJONIM
Abdurahmon Akbar
Tinchimizni o`ylaydigan
Maslahatgo`y buvimlar bor.
Ko`zlarida qo`sh ko`zoynak,
Bamisoli sochlari qor.
– Qay odatlar yomon? – deya
Biz so`raymiz buvimizdan.
– Quloqsizlik, kir-chir yurish, –
Derlar buvim kulib zimdan.
– Qo`lni belga tiramoqlik,
Barmoqlarni shaqillatish.
Yolg`on-yashiq gaplar so`zlab
Odamlarni laqillatish.
Kech bo`lganda ko`chalarni
Suv sepmasdan supurmoqlik.
Aza bo`lib turgan joyda
Hiringlamoq, vaqti chog`lik…
Aytaversam, bular ja ko`p,
Yomon odat, doim yomon.
Goh sezdirib, goh sezdirmay,
Keltiradi zahmat, ziyon.
Hikmatlar xazinasi
Yigit so‘zidan
Arslon izidan qaytmas.
Va’dada turmoqlik – mardlik belgisi.
Uyat o‘limdan qattiq.
To‘g‘ri so‘z qilichdan o‘tkir.
O‘ylanmay qilingan ish
Boshga keltirar tashvish.
Ig‘vogarning o‘zi yomon,
O‘zidan ham so‘zi yomon.
Og‘ziga kelganini gapirmoq nodonning ishi.
KUZ KO`RINISHLARI
Habib Rahmat
Saratonning tafti yo`q,
Quyosh botar olisdan.
Ajib bir is taralar
Hov, qirdagi polizdan.
Daraxt bargi tillarang,
Mevalardan tomar bol.
Dalalarga bir qarang,
Oq gullardan chamanzor.
Sumbulaning suvlari
Shishadan ham tiniqroq.
Uchib borar turnalar,
Ko`kda solib arg`imchoq.
Yig`im-terim avjida,
Bir dam qolmas to`xtalib.
Hademay qish yo`rg`alar
Oq ko`rpasin ko`tarib.
Quyoncha
Nosir Fozilov
Dalada ish qizg‘in. Traktor yer haydamoqda. Mirtoji aka traktorchilarga yordamchilik qilmoqda. Uning o‘g‘illari Bektosh va Hoshim maktabda o‘qiydi.
Bir kuni onasi o‘g‘illarini bir ish bilan Mirtoji akaning oldiga yubordi.
Bolalar yo‘lga tushdilar… Keng bepayon dala…hamma yoqda ko‘klam nafasi… Bolalar atrofni tomosha qilishar, zag‘cha galalariga kesak otishar edi. Bektosh otgan bir kesak shudgor chekkasidagi qalin olabutaga borib tushdi. Olabuta ichidan bir kichkina quyoncha hurkib, sakrab chiqdi. Bolalar hayqirishib, quyonchaga otilishdi. Bechora quyon shoshganidan haydalgan yerga qochdi. Bektosh unga yetib oldi. Hoshim ham yetib kelib:
-Vuy, kichkinaligini,- dedi havasi kelib.
Bektosh tutib olgan quyonchasini otasiga ko‘rsatdi. Otasi quyonchani asta qo‘liga oldi. Quyoncha juda yosh, uyungi momiqdek, o‘zi oriq edi. Otasi quyonchani asta-asta siladi:
-Voy, bechora-yey, yaqinda tug‘ilgan ekan. Uyasini traktor buzibdi-da,- dedi u. Keyin bolalariga qarab:
-Onasi izlab yurgandir…
Bolalar quyonchani avaylab o‘z joyiga eltib qo‘ydilar.
AYТISHUV
Abdulhay Nosirov
– Oftob bo‘lay, onajon,
Dalalarga taqay dur –
Joningizda bo‘lib jon,
Ko‘zingizda chaqnoq nur.
– Oftob bo‘lgin, bolajon,
Dalalarga taqqin dur –
Jonim aro bo‘lib jon,
Ko‘zlarimda chaqnoq nur.
– Olim bo‘lay, onajon,
Ibn Sino malhami –
Dardni quvgan pahlavon,
Mehrlarning ko‘klami.
– Olim bo‘lgin bolajon,
Ibn Sino malhami –
Dardlar quvgan pahlavon,
Mehrlarning ko‘klami.
Ozod yurtim hur, bo‘liq,
Yer yuzining lolasi.
Kim bo‘lsam ham men sodiq
O‘zbekiston bolasi.
Tayanch so`zlar ruyxati
O`zbek tili
|
Ingliz tili
|
Rus tili
|
dars
|
lesson
|
урок
|
sinf
|
class
|
класс
|
ertak
|
tale
|
Сказка
|
texnologiya
|
Technology
|
Технология
|
asarlar
|
Creative work
|
произведение
|
intеrfaol
|
Interactive
|
Интерактивный
|
Mustaqil
|
Independent
|
Самостоятельный
|
intellektual
|
intellectual
|
Интеллектуальный
|
badiiy
|
artistic
|
Художественный
|
sinfdan tashqari o`qish
|
Outclass reading
|
Внеклассное чтение
|
ta'limiy o`yinlar
|
Didactic games
|
Дидактические игры
|
Mustaqil o`qish
|
Self-study reading
|
Самостоятельное чтение
|
kitobxon
|
Reader
|
читатель
|
badiiy adabiyot
|
Artistic literature
|
Художественная литература
|
ilmiy-metodik
|
Scientific-methodic
|
Научно-методический
|
mustaqil fikrlash
|
Independent thinking
|
Творческое мышление
|
badiiy saviya
|
Artistic level
|
Художественный уровень
|
kitobxonlik ko`nikmasi
|
Reader’s habit
|
Читательское умение
|
bolalar adabiyoti
|
Childeren’s literature
|
Детская литература
|
ko`rgazma
|
exhibition
|
Наглядность
|
Adabiy ertaklar
|
Literary tale
|
Литературная сказка
|
matn mazmuni
|
Meaning of text
|
Текста содержание
|
didaktik
|
didactic
|
дидактические
|
dars samaradorligi
|
Effect of lesson
|
Эффективность урока
|
psixologik xususiyat
|
Psychological peculiarities
|
Психологическая особенность
|
mustaqil fikr
|
Independent opinion
|
Независимое мнение
|
Eksperiment
|
experiment
|
Эксперимент
|
mulohaza yuritish
|
thinking
|
Мышление
|
fikrni erkin ifodalash
|
Free presenting the opinion
|
Свободное изложение мысли
|
mustaqil mutolaa
|
Independent discussion
|
Самостаятельное чтение
|
Ta`lim samaradorli
|
Effect of education
|
Эффективность образования
|
onglilik
|
consciousness
|
Сознательность
|
Takomillashtirish
|
developing
|
Усоверществования
|
Bosqichma-bosqich
|
gradual
|
По-этапно
|
Ko`nikma
|
habit
|
Умение
|
To`g`ri o`qish
|
Rightly reading
|
Правильное чтение
|
Tez o`qish
|
Fast reading
|
Скорость чтения
|
Matn ustida ishlash
|
Working on the text
|
Работа над текстом
|
O`zlashtirish natijasi
|
result of progress
|
Итоги успеваемости
|
Idrok etish
|
understanding
|
Рaзумный догадливый
|
She`rni ifodali o`qish
|
Clearly read the poem
|
выразительное чтение стихотворения
|
Asar tanlay bilish
|
Choosing the work
|
Правильный выбор произведения
|
Nutqni boyitish
|
To enrich the speech
|
Умножение речи
|
Qiyoslash va taqsimlash usuli
|
Compare and divide method
|
Метод сопостовления и распределения
|
Tadqiqot metodi
|
Research method
|
Метод исследования
|
Tadqiqot ob`ekti
|
The object of research
|
Объект исследования
|
Tadqiqot predmeti
|
The subject of research
|
Предмет исследования
|
tadqiqot
|
research
|
Исследование
|
tabiat
|
nature
|
Природа
|
saviya
|
level
|
Уровень
|
kutubxona
|
Library
|
библиотека
|
test
|
Test
|
Тест
|
Ijodiy tafakkur
|
Creative thinking
|
Творческое мышление
|
O`ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKАSI ОLIY VА O`RTА MАХSUS TА`LIM VАZIRLIGI
NIZОMIY NОMIDАGI TОSHKЕNT DАVLАT PЕDАGОGIKА UNIVЕRSITЕTI
Fаkultеt:Boshlang`ich ta`lim
Kаfеdrа: Boshlang`ich ta`lim metodikasi
O`quv yili: 2011-2013
Mаgistrаturа tаlаbаsi:Abdiyeva Qo`ysintosh Azadovna
Ilmiy rаhbаr: f.f.n.prof. D.X.Shodmonqulova
Mutахаssisligi: 5A111701-Boshlang`ich ta`lim
“Boshlang`ich sinf o`quvchilarining mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish” nomli
MАGISTRLIK DISSЕRTАSIYASI АNNОTАSIYASI
Mаvzuning dоlzаrbligi: Har tomonlama rivojlangan shaxslarni tarbiyalashda ularda mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish muhim ahamiyatga ega.
Ishning mаqsаdi vа vаzifаlаri:
Maqsadi: Boshlang`ich sinf o`quvchilarining mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish metodikasini ishlab chiqish.
Vazifalari: Boshlang’ich sinflarda o`quvchilarning mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish va rivojlantirishga imkon beradigan ilmiy-metodik tavsiyalarni ishlab chiqish.
Tаdqiqоt оb`еkti vа prеdmеti:
Ob'еkti. Sinfdan tashqari o`qish darslarida o`quvchilarning mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish jarayoni.
Predmeti.Boshlang`ich sinf o`quvchilarining mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish metod, usul va vositalari.
Tаdqiqоt uslubiyati vа uslublаri:
Tadqiqotning metodologik asosini bilishning dialektik metodi va adabiyotshunoslik, adabiyot o’qitish metodikasidagi muammoga oid tadqiqotlar tashkil etadi.
Tadqiqot metodlari: kuzatish va tahlil qilish; so’rovnoma; ilg’or pedagogik tajribalarni umumlashtirish.
Tаdqiqоt nаtijаlаrining ilmiy jihаtdаn yangilik dаrаjаsi:
Ta’lim tizimidagi yangilik va ta’lim mazmunidagi o’zgarishlarni hisobga olgan holda o`quvchilarning mustaqil o`qish kunikmalarini shakllantirish muammosi boshlang’ich ta`limda sinfdan tashqari o’qish darslari misolida tatqiq qilindi.
Tаdqiqоt nаtijаlаrining аmаliy аhаmiyati vа tаtbiqi:
Ishning amaliy ahamiyati shundaki, o`quvchilarning mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirishga oid nazariy jihatdan asoslangan hamda tajribaviy jihatdan tekshirib ko’rilgan didaktik materiallar, metodik tavsiyalar ishlab chiqildi.
Ish tuzilishi vа tаrkibi:
Dissertasiya Kirish, 3 bob, Umumiy xulosa, va Foydalanilgan adabiyotlar ruyxatidan, ilovalardan tarkib topgan.
Bаjаrilgаn ishning аsоsiy nаtijаlаri: Boshlang`ich sinfda mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish omillari bo`lgan STO` darslarini tashkil qilish, o`quvchilarni mustaqil mutolaaga o`rgatishning boshqa usullari yoritilgan.
Хulоsа vа tаkliflаrning qisqаchа umumlаshtirilgаn ifоdаsi: Boshlang`ich ta`limda o`quvchilarning mustaqil o`qish ko`nikmalarini tegishli darajada yuqoriga kutarish kerak. Mustaqil mutolaaga oid ilmiy-metodik adabiyotlarni kuzatish, tajriba-sinov natijalari asosida boshlang`ich sinf o`quvchilarida mustaqil o`qish ko`nikmalarini shakllantirish yuzasidan tavsiyalar ishlab chiqishning ta`limiy-tarbiyaviy ahamiyati muhim ekanligi metodistlar tomonidan e`tirof etilmoqda.
Ilmi rаhbаr: f.f.n.prof.D.X.Shodmonqulova
Mаgistrаturа tаlаbаsi: Abdiyeva Qo`ysintosh
МИНИСТЕРСТВО ВЫШЕГО И СРЕДНЕГО СПЕЦИАЛЬНОГО ОБРАЗОВАНИЯ РЕСПУБЛИКА УЗБЕКИСТАН ТОШКЕНТСКИЙ
ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ПЕДАГОГИЧЕСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ НИЗАМИ
Факультет: Начальное образование
Кафедра: Методика начального образования
Учебный год: 2011-2013
Студент магистратуры: Абдиева К.А.
Научный руководитель: проф Д.Х.Шодмонкулова
Спецальность: 5А111701- Начальное образование
Аннотация магистрской диссертации:
«Формирование навыков самостоятельного обучения у учеников начальных классов»
Актуальность исследования: Формирование навыков самостоятельного чтения в процессе воспитания всесторонне развитой личности.
Цель и задачи исследования
Цель: Разработка эффективных методов формирования навыков самостоятельного чтения учащихся начальных классов на уроках внеклассного чтения,.
Задачи: Разработать научно- методические разработки для развития и формирования навыков самостоятсльного обучения у учеников начальных классов
Объект и предмет исследования:
Объект: Процесс формирования самостоятельного обучения учеников во время внеклассных уроков.
Предмет: Методы, способы и средства формирования навыков самостоятельного обучения.
Методы и методологическая основа исследования:
Методологической основой являются диалектические методы, познания , исследования по проблемам преподавания чтению,
Методы: Наблюдение и анализ, опрос обобщение прогрессивного педагогического опыта.
Научная навизна результатов исследования:
С учетом новизны и изменений в обучении была решена проблема формирования навыков самостоятельного обучения учеников на примере внеклассных занятий.
Практическая значимость результатов исследования:
Практическая значимость исследования состоит в том, что разработаны методические советы и дидактические материалы,основанные и проверенные с теоретической и экспериментальной точек зрения для формирования самостоятельного обучения учеников начальных классов.
Структура исследования:
Диссертация состоит из введения, 3 глав, общих выводов и испльзованной литературы и содержания.
Основные результаты выполненного исследования:
Разработаны эффективные методы внеклассного чтения, являющиеся фактором формирования самостоятельного обучения детей младшего школьного возраста .
Выводы и предложения:
Следует поднять на достаточно высокий уровень навыки самостоятельного обучения детей начальных классов. Методисты утверждают важность проведения образовательно - воспитательных исследований как формирование навыков самостоятельного обучения учеников начальных классов.
Do'stlaringiz bilan baham: |