Abbatisa – ayollar katolik monastirlarining boshqaruvchilari. Abbatlik

Devyatina – Vengriyada dehqonlar mahsulot bilan toʻlaydigan toʻqqizdan bir ma’nosini beruvchi soliq.
Djentelmen – Angliyada oʻziga toʻq, lekin dvoryanlik unvoniga ega boʻlmagan dehqon.
Dimlar (yunon.demos-xalq) – Vizantiyada oʻz-oʻzini boshqaruvchi shahar jamoat tashkilotlari boʻlib, odatda ular shahar ippodromidagi (otchopar) chavandozlar komandasi (“moviylar” – venetlar, “yashillar” – prasinlar, “qizillar” va “oqlar”) atrofiga uyushishgan.
Diadema (yunon.) – dunyoviy yoki diniy martaba, mansab belgisi, bosh chambari yoki bezaklangan qimmatbaho metalldan yasalgan kichik toj koʻrinishidagi qirollik yoki papalik hokimiyati ramzi. Galliya ustidan hokimiyati oʻrnatilganligining tan olinishi ramzi sifatida Xlodvig Vizantiya imperatori Anastasiyadan D. olgan.
Dialektika – 1) oʻrta asrlarda maktab va universitet ta’limidagi fanlardan biri; 2) Mantiqiy fikrlash, bahslashish san’ati.
Digestlar – 50 kitobdan iborat Rim qonunchiligi sharxlangan toʻplam. “Yustinian kodeksi” tarkibiga kirgan.
Dimnina – tutun ma’nosini beruvchi oʻrta asrlarda Bolgariyada har bir hovli-joy uchun toʻlanadigan soliq.. Shu bilan birga, Dыm deyilganda oʻrta asrlarda kichik yoki uncha katta boʻlmagan (boʻlinmagan) oilaning uy xoʻjaligi ham tushunilgan. XIV-XVIII asrlarda Litva Buyuk Knyazligida soliq turi hm dыm deb atalgan. Kiev Rusida dыm soliq birligi boʻlib, uning miqdori xonadondagi moʻrilar soniga bogʻliq boʻlgan.
Dinastiya (yunon. dynasteia – hukmronlik) – bir urugʻga mansub boʻlgan (ajdod umumiy boʻlgan) qarindoshlik darajasiga qarab bir-birining oʻrnini navbatma-navbat egallagan hukmdorlar sulolasi.
Dinatlar (yunon.dynatos – qudratli, kuchli) – Vizantiyaning barcha tarixiy bosqichlarida qoʻllarida hokimiyat, shuningdek ma’lum miqdorda yer va koʻchadigan mulklar toʻplangan boy va ta’sirli oliy dunyoviy va cherkov mansabdor–zodagon shaxslar. Feodal munosabatlar shakllanishi davrida D. arzimagan toʻlov, ba’zan oʻzbilarmonlik bilan jamoa yerlarini tortib olib, erkin jamoachi-dehqonlarni qaram–pariklarga aylantirganlar. Qonuniy jihatdan cheklashlarga qaramasdan Vizantiya davlati jamoa yerlarini tortib olish jarayonini toʻxtata olmagan.
Diniy urushlar – diniy shiorlar sababli olib borilgan urushlarga nisbatan qoʻllaniladi. Bunday urushlarga “Salib yurishlari”, “Albigoychilar urushi”, “Guschilar urushi” va boshqalarni koʻrsatish mumkin. Shunday shiorlar bilan arablar Pireney yarim orolini bosib olgan boʻlsa, turklar Konstantinopolni egallashgan.