Abbatisa – ayollar katolik monastirlarining boshqaruvchilari. Abbatlik

Butun jahon soborlari – xristian oliy ruhoniylarining yigʻinlari. Unga barcha mahalliy cherkovlardan vakillar saylanib yuborilgan. Soborlarda cherkovga oid juda muhim masalalar koʻrib chiqilgan. Asosiy e’tibor daxriylarga qarshi kurashishga qaratilgan. Birinchi B.J.S.i 325-yil Nikeyada chaqirilgan. Unda barcha xristianlar uchun yagona diniy ramzlar qabul qilingan. Antik davrda yana uchta sobor chaqirilgan boʻlib, ular 381-yil Konstantinopol, 431-yil Efess va 451-yil Xalkidon soborlaridir. Rim papalari mazkur soborlarda ishtirok etishmagan va ularga oʻz legatlarini yuborgan. Ilk oʻrta asrlarda uchta B.J.S. chaqirilgan. Ular 553-yil Ikkinchi Konstantinopol, 680–681-yillarda Uchinchi Konstantinopol va 787-yilda Ikkinchi Nikeya sobori boʻlib oʻtadi. 553-yildagi soborda mashhur uchta teolog Feodor Mopsuetskiy, Feodorit Kirrskiy va Iva Edesskiylar qatnashgan. Ularning uchalasi ham nestorianlikka qarshi boʻlishgan. Katolik cherkovi, asosan, keyingi oʻrta asrlarda chaqirilgan soborlarni tan oladi. Ularda cherkovlarning ichki hayoti va boshqaruvi, oliy ruhoniy va rohiblar uchun qat’iy selibat tartibining amal qilishi, dunyoviy va diniy hokimiyat oʻrtasidagi munosabatlar hamda daxriylar bilan kurash masalalari koʻrib chiqilgan. XIII asrdagi Toʻrtinchi Lateran (1215), Birinchi Lion (1245) va Ikkinchi Lion (1274) soborlari muhim qarorlarni qabul qilishgan. Ularning eng yirigi Toʻrtinchi Lateran Sobori boʻlib, unda daxriylarga qarshi keskin kurash olib borish masalasi koʻrib chiqilgan. Oʻrta asrlarning oxirgi yirik sobori sifatida 1431-1449-yillarda oʻtkazilgan Bazel–Florensiya soborini koʻrsatishadi. Unda pravoslav cherkovi bilan munosabat masalasi muhokama qilingan.
Buvin – Fransiyaning Shimoliy Sharqiy qismidagi qishloq. Uning yaqinida 1214-yil 27-iyul kuni Fransiya qiroli Filipp II va ingliz hamda german koalitsiyasi boshligʻi Otton IV lar oʻrtasida yirik jang boʻlib oʻtgan.
Buyuk Bulgʻoriya – Sharqiy Yevropa dashtlarida gʻarbiy turk qabilalari guruhiga mansub deb koʻrsatiluvchi bulgʻor (protobolgarlar ham deyiladi) qabilalari ittifoqi asosida yuzaga kelgan davlat uyushmasi (632–tax.671). “Qadimgi B.B” nomi bilan Vizantiya manbalarida uchraydi. Avarlar hukmronligi ostida boʻlgan bulgʻor qabilalarini Kurbat xon (632-665) birlashtirishga erishgan. Aftidan qabilalarni birlashtirish uning bobosi boʻlgan Organ davrida boshlangan. Kubrat bulgʻorlarning unogundur qabilasidan boʻlib, Vizantiya imperatori Irakliydan patrikiy martabasini oladi. Uning davrida davlat avarlar va xazarlarga ham boʻysinmagan. Uning oʻlimidan keyin davlat besh ogʻli oʻrtasida boʻlinib ketganligi aytiladi. Toʻngʻichi Batbayan (Bezmer) ota oʻrdasida qoladi va “qora bulgʻorlar” nomi bilan tilga olinadi, ikkinchi ogʻli Kotrag Don boʻyiga ketib, aftidan keyinchalik paydo boʻlgan Volga Bulgʻoriyasi tuzilishiga xissa qoʻshadi, uchinchi ogʻli Asparux Birinchi Bolgar podsholigining asoschisi boʻlsa, Kuber boshchiligidagi boshqa bulgʻorlar Voevodina va Makedoniya tomonga ketganligi ta’kidlanadi. Kenja oʻgʻil Alsek Italiyaga oʻrdasi bilan siljigan.