Аба (Хўж.) – она: абам джоқ,иштə. Абай (Хўж.,Қўнғ.,Манғ) – дўқ,пўписа. Абақламақ

дəпқ. дəйрə.
дəпəллəшмəк( Тўртк.,С. бий) – урушмоқ, мушлашмоқ.
дəпəн//дəпəң – баланд бўйли , йирик жуссали одам.
дəп болмақ – йўқ бўлмоқ( аёллар қарғиши ) : ҳə ылайа, дəп бўғайсан ( Манғ.).
дəпмə( Тўртк.,С. бий) – еск. шоли туядиган катта ўғир.
дəретхана (Қўнғ.) – ҳожатхона.
дəрбəнт // дəрвəнт – чорраҳа: еки йолның қошилған йери дəрбəнт (Б.том).
дəрис// дəрс – маҳаллий ўғит, гўнг: атыза дəрис чығарыйатырмыс ( Манғ.).
дəрмийан (Бер., Хўж.) – ўрта, ўртаси; ўрта-миёна.
дəрпəтмəк – тебратмоқ, қимирлатмоқ.
дəррəв//дəррув – дарҳол, тезда: дəррəв барда ке, сəңип йурмə (Қ.чоқ).
дəс I – қўл , кафт: во адамңың дəстиндəдир. ( Манғ.)
дəс II ( Манғ.) - қирғич ( чарм қилинадиган теридаги гўшт қолдиқларини қириб оладиган ўроққа ўхшаш асбоб).
дəскə - 1. дов-дстгоҳ; 2.асбоб-ускуна.
дəскəпчə - жуда кичик белкурак.
дəсмəвур ( Тўртк.) - еск. қозиларнинг муҳр босгани учун оладиган пули.
дəстə - кичик ғарам: бир дəстə янтақ (Қ.бой).
дəстəк – (Хўж.,Қўнғ.) – таёқ билан ўйналадиган тўп ўйини.
дəстəр ғабақ (Хўж.) – бот . ойим қовоқ.
дəстир ( Манғ.,Хўж.,Бер.) ~ дəстур ( Тўртк.) – урф-одат, расм-русм.
дəҳе – яна, тағин: дəҳ , қырқ миң ашпаз бийлер келмишдир( Манғ.).
дəшна : м ( Тўртк., С.бий) ~ дəшнəм (Бер., Манғ.) – дўқ, пўписаю
дигир - еск. чиғир қасқоғига биркитиладиган хурмача шаклидаги идиш.
дигəрчəк// дигирчəк (Хўж.) ~ дигирджəк// дийирджəк ( Тўртк., С.бий) ~дигирчəк ( Манғ., Бер.) – ғилдирак.
дикəлəнмек ( Тўртк., С.бий) – соғаймоқ.
дикмə - манман, кеккайган, мақтанчоқ.
дилгир (Хўж.) – хафа, нохуш, зиқ.
дилкар( Манғ.) - еск. сувоқчи.
динкəман//диңкəмəн – бардам, зўр, қувватли: тиши тушмəгəн динкəман ғаррылар кɵп, шулар минəн сɵйлəшəсен ( Манғ.).