Аба (Хўж.) – она: абам джоқ,иштə. Абай (Хўж.,Қўнғ.,Манғ) – дўқ,пўписа. Абақламақ

дарайы – еск. қўлда тўқилиб, бўялган ипак мато.
дарақлашмақ ( Тўртк.,С. бий) – чатишмоқ, илашмоқ.
дасқар – еркак чумчуқ: гəлдириб учырсаң дасқар болайын (Бер).
дасмал - (Бер., Манғ.,Қўнғ.) ~ дасма:л( Тўртк.,С. бий) – 1. қозонювғич, 2. қў ёғини артадиган сочиқ: бар дасмалны əкил (Хўж.).
дасмалкəш// дасмалчы (Бер., Манғ.) дасма:лкəш
( Тўртк.) – лаганбардор.
дасмал сықмақ (Бер.,Манғ.,Хўж.) – лаганбардорлик қилмоқ.
даш қырпық ( Тўртк.) – қоракўл териларнинг енг паст нави.
да: ш I ( Тўртк.,С. бий) – 1.тош , 2. қадоқтош, тарози тоши; 3. саккиз км.га тенг узунлик ўлчови.
да: шII( Тўртк.,С. бий) – узоқ, йироқ.
дəбгир//дегбир (Хўж.,Қўнғ.) – ақл, инсоф; дəбгирдəн аздырма (Хўж.) ; 2. аҳд, фикр: пашша дəбгирдəн қайтты (А.ли).
дəбил//дəблə (Бер.) ~ дəблə// дəвлə (Хўж.,Манғ.) – қовоқ ёки ёғочдан ёинки мол терисидан қилинган ёғ идиш.
дəвəк( Тўртк.,С. бий) – хирмон; дəвəк атишмаға барджақман (С. бий).
дəвəрəк-душ (Хўж.,Қўнғ.) ~ дəвəрəк-тыш (Манғ.,Бер) – теварак-атроф.
дəвəт – сиёҳдон: ҳар кун бир дəвəт сыйаны тɵгип кəлəсəн (Қ.чоқ).
дəгəлəй// дигəлəй (Хўж.,Манғ.) - атрофи чарм ёки бахмалдан қилинган бош кийим ; 2. кўч.м шляпа.
дəгəнəк (Хўж., Қ.чоқ) – чўқмар таёқ.
дəгдə - еск қўнжи чиройли қилиб безалган етик.
дəгди I( Манғ.) – икки томонига хода боғланган балиқ тутадиган тўр.
дəгди II – 1.етик қўнжини тўлдириб туриш учун (оёқни совуқдан сақлаш мақсадида) юпқа кигиздан ёки жундан қилинган , етик ичидан кийиладиган пайпоқ; 2. кигиз патак.
дəгиш (Бер., Манғ., Хўж.,) ~ дə : йиш// дəйиш
( Тўртк.,С. бий) – дарё қирғоғининг ўпирилиши.
дəгишмə (Бер., Манғ., Хўж.,) ~ дəйишмə
( Тўртк.,С. бий) – ҳазил, ҳазил-мутойиба.
дəй (Ш.хон) – пилла қуртининг тўрт ухлагандан кейинги даври.