A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Ayni zamanda Rusların Orenburg civarında ve Ya- Kaybalı ve. İşet yık kıyısında toprak işgalinde gösterdikleri şiddet
Batır İsyanları ve sultanlardan en kötülerini elde edip, haince
plânlarını onların adına yürütmek gibi siyasetleri- ^kaJ;.!' ^{halktaki he}yecan kuvvetlendi. Burada bu hareketin başına da Kıçı Yuzun yukarda, s. 169 da adı geçen hanı, Ebülkhayır evlâdın­dan Bayoglu ve Aday uruklarına dayanan Kaybalı Sultan⁹⁷) geçip Yayık havzasındaki diğer uruklar da ona iltihak ettiler. Kaybalı, bas- langıçta hareketini Bükey Ordas.ndaki Cihangir Hana karşı başlad'ı.
u, kendisini Ruslara karşı meşru göstermek için yapılan bir tedbirden ibaretti. Bunun isyan, 1818, 1827, 1829 yıllarında vâki oldu. Kay- halı ^tıms falandm „zak, halis bir ülkücü olup, kendisi han olmak fikrinde degıld,. Khıyva hanı Birinci Mehmed Rahim’le münasebette bulunuyor ve Bat, Kazakistan Kazakların, Khıyva hâkimiyeti altına alıp, Kusya elinden kurtarmak fikrini taşıyordu"). 1829 yılında güya ken­disine tavassut eden eski dostu Rus generali Borodin tarafından esir edi-
342 ^{0 J) D} ° ^{b r} ° ^{S m 1 S 1} ° ^{V> Tur}9^ay^skaV^a oblast. Istoriçeski oçerk. Tver, 1902,
") Smirnov, Sultam Kinesan i Sadık. Taşkent, 1889, s. 8.
•") Babası Ali Sultan, babası Eşim Sultan, babası Nuralı Sultan. Sultanın asıl ad, Qayıb’d,„. Babasının adıyla birleştirilerek Qaybal, diye tanınmıştır.
•’ ) Rıazanov, Vosstange Isataya Taymanova. Kızıl orda. 1.927, s. 7.
lip, Orenburgda mahpus kaldıysa da; 1832 de esrarlı bir tarzda hapis­ten kurtulup, Aday uruğunun başkanı Süyün Kara Batır la birleşti"), ve Khıyva himayesine girdi. 1836 da Bükey Ordada Beriş uruğunun başkanları Tayman oğlu İsetay Batır ve Ötemiş oğlu Muhambet Batır isyan ettiler. Muhambet, türkçe Ve rusça okur yazar, fasih sözlü, muk­tedir, propagandacı ve münevver bir .adamdı. Daha evvelce Çekli (Çekti) uruğunun başkanı Kötibar oğlu îset Batır ile Orenburga yakın İlek ka­sabasını yapmak için yerleri işgal edilen Tabın uruğunun başkanı Ti- lençi oğlu Colaman Batır isyan etmişlerdi. Bunlara karşı Letenant Gu- sev kumandasında gönderilen Rus alayı tamamen esir edilip, Khıyvaya gönderildi (1836). Khıyvacja o vakit 2000 kadar rus esiri vardı. Man- kışiaktaki Buzacı Kazakları Hazar Denizinde korsanlık ediyorlardı. Ha­zar Denizinin şimal kıyısında bütün nüfuz İsetey ve İşet Batırlarm eline geçti. îset de ozamanın en ünlü kahramanlarındandır.