A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

144¹¹⁷) Râşid Tarihi, V. 369.

145^)Bu mektup, J. Berez.in, Turetskaya Khrp.stomatiya, II, 37-40 ta yazılıdır.

146^ “") «Kalmık» (osmanlıcada «qalmuq.v, kazakçada ve özbekçede «qalmaq») kelimesi-, daha 14.ıincüasır ortasında Canı-Bek Hanın ölümünden sonra çıkan kar­gaşalıklarda bazı Özbek uruklarının Kaîmıklara gitmeleri dolayısıyla kullanılmış­tır. «Din Özbekden qalqdı» dedikleri gibi «özbeklik* İslâm kabul eden Kıpçak- Tatarlara isim olmuş, «kalmık» kelimesi de eski dinde «kalan» • Moğol ve Türklere ve nihayet budist moğol uruklarına ad olmuştur.Buna bakılırsa Kalmıklardaki müslüman adları, oralarda ıslamiyetin yayılmasına pek de delil olamaz. Nasıl ki eski Moğollarda da Müslüman isimli mecusî banlar, sultanlar oluyordu.
^1:M> Topkapı nüshası, vr. 215b.

147Cungar yahut Cuanrjar, moğolcada «sol kol» demektir; burada Moğol ordusunun sol kolu bulunduğundan bu ismi almıştır, bk. Grum Grjimaylo, Zapadnaya Mongoliya, II. 566.

148Şıgay, babası Yadık, b. Ebu Sa-îd Canıbek.

149Nevruz Ahmed (diğer ismi Barak) babası: Süyünç Khoca Han, bi Ebulkhayir Han, ki Bukhara Özbek hanlarının ceddidir, bk. yukarıda s. 124.
32r») Bk Paris nüshası, suppl. turç. 1136, vıvTb.

150^İJS) Bk. yukarıda: s. 236.
^r-^;,>#Duvan» kelimesi için bk. yukarıda: s. 138.
^{J ;0}) Başkurtların İşmemet ve Devletberdr kumandaları altındaki bu sa­vaşları hakkında bk. Aktı istoriçeskiya, IV, 335.

151¹³¹) Evliya Çelebi, Seyahatname VII, 835-836. Terek kalesine hücum hak­kında VII, 805-809. Bu şehzadenin ismi «Gayıp Sultan» olmuş olsa gerektir; bk. Osmanev, Nogay Khrestomatiyası, s. 95: Gayıp Sultan bin Er-Küçük (=Küçük Sultan) bin Albız (=Albayır = Ebülkhayır = Abılay Sultan). Burada Gayıp Sul­tanın büyük kardeşi de zikrediliyor. Abılay oğlu Küçük Sultan ile beraber Huşlar İşim oğlu Abugayı zikrediyorlar (F i s c h e r, Sibirya Tarihi, rusça neşri, s. 422-428).
^13L>) Risale jî Ahvâl-i Qırım ve Çuhan, ‘Atıf Efendi Kütüphanesi, N. 1886, Ku- ban munsaplarmda «İştek Geçidi» adı geçiyor. Yine Paris Kütüphanesinde bulunan «Târîkh-i Çırım» (Suppl. turc 1068) vr. 21b de Şimalî Kafkasya hududundaki uruklar arasında «Etrâk-i Qozaq ve Heşdek» geçmektedir.

152^) Buna ait bir kaydın Debresin arşivi kâğıtları arasında bulunduğunu Profesör Georfy I s t v a n anlatmıştı. İlâve olarak Doktor B â c s y E l* n e p de - pebresene Başkurtların taarruzu hakkında şu kaynağı gösteriyor: Szües Istvan, Szabad Kiralyi Debrecen varoş törtenelme, c. II; s. 651. Burada Kırım Tatarları, ve Başkurt (Başkir) 1ar ile beraber «Selçuklar» ihtimal Nogay aşireti «Salciyut»- lar zikrolunuyormuş..