A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion

shakl  о ‘zgartirish jarayonlari  gumhiga  bo‘linadi.  Ajratish jarayonlari 
gumhiga  qirqish,  qirqib  olish,  o‘yib  tushirish  va  boshqa jarayonlar; 
shakl  hosil  qilish jarayonlari  guruhiga  esa  egish,  botiq  qilish,  chetini 
ayirish,  bort  chiqarish,  bo‘rttirish  (shakl  berish),  siqish,  list  zarblash 
(relyefli shtamplash) va boshqa operatsiyalar kiradi.
Qirqishda  list,  polosa  yoki  tasmalardan  ma’lum  o ‘lchamli  chala 
tanavorlar kesib olinadi.
Qirqib  olishda  chala  tanavorlardan  zamr  shakldagi  tanavorlar 
kesib olinadi.
Bunday  operatsiyalami  bajarishda  tanavorlaming  qalinligiga 
qarab  diskli,  richagli,  parallel  va  qiya  pichoqli  qaychilardan 
foydalaniladi.