A. Taniyev innovatsion iqtisodiyot darslik

Innovatsion mahsulotlar(xizmatlar) bozoridagi iste’molchilarning asosiy guruhlari

Bozor haqida kerakli ma’lumotlarni olgandan so‘ng, innovatsion mahsulot uchun potensial iste’molchilarni aniqlash kerak. “Potensial” iste’molchining boshqalardan farqi shundaki, u ushbu mahsulotga muhtoj va uni sotib olish uchun yetarli pulga ega. Biznesni rivojlantirishni qo‘llab-quvvatlash uchun iste’molchilar yetarli bo‘lishi kerak. Potensial mijozlarni aniqlash (mijozlar profilini yaratish) marketing faoliyatida juda muhim ahamiyatga ega. Natijada bizning mahsulotimiz uchun xaridorlar yetarli yoki yo‘qligini va bizning biznesimiz bilan shug‘ullanishga arziydimi yoki yo‘qligini bilib olamiz. Bundan tashqari ma’lum bir iste’molchining mavjud bo‘lgan tarqatish va reklama kanallarida mavjudligini bilishi muhimdir. O‘z mijozini aniqlashda yana bir muhim mezon tanlangan bozor segmentida o‘sish potensiali mavjudligini aniqlashdir. Turg‘un yoki torayib borayotgan bozorga kirish eng yaxshi tanlov emas.
Marketing harakatlari odatda ma’lum bir o‘ziga xos bozorga (maqsadli bozorga) yoki segmentga yo‘naltirilgan bo‘lib, u yerda kompaniya o‘zini eng yuqori rentabellik bilan ta’minlashi, o‘z faoliyatini maqsad qilib qo‘yishi mumkin. Bozor segmenti (lot. Segmentum – qism) – bozorning sotiladigan tovarlar turi, hududiy joylashuvi, haridorlarning toifasi va ijtimoiy qatlamlari kabi belgilarga koʻra alohida qismlarga ajralishi. Bozorni segmentlarga ajratishda aholining harid qobiliyati, yashash sharoiti, yoshi va jinsi, qaysi tovarlarni afzal koʻrishi, kishilarning mehnat faoliyati, turmush tarzi, inflyatsiya darajasi, bozor infratuzilmasi va boshqa belgilar asosiy omil boʻlib xizmat qiladi. Oʻz navbatida bozorda qanday valyutaning yurishi, nimaning yaxshi sotilishi, haridorlarning odatiy an’analari va feʼl atvorlari, harid qobiliyatiga muvofiq bozorga tovar yetkazib turiladi. Bozor segmenti orqali tovarlarni kam sarf-harajatlar bilan yaxshi narxda sotish imkoni yaratiladi.
Innovatsion mahsulot bilan bozorga chiqishni rejalashtirayotganda firma bir qator savollarga javob olishi kerak (1-rasmga qarang).

bo'lishi mumkin?
_{Bozor segmentatsiyasi} Bizning iste'molchilarimiz kim

Maqsadli segmentlarni tanlash

Iste'molchilarimiz sifatida kimni

ko'rishni xohlaymiz?