A. T. G‘ofurov, I. T. Azimov, U. E. Raxmatov

 
Magistrlar bilimini sinash uchun savol va topshiriqlar 
1. Odam qaysi belgilari bilan antromorf hayvonlardan farq qiladi? 
2. Odamning paydo bo‗lishiga olib kelgan jarayon mohyatini yoritib bering. 
3. Darvin konsepsiyasiga asoslanib nimani e‘tirof etishimiz mumkin? 

---

89 
4. Odamsimon ajdodlarning odamga aylangishining asosiy omillari nimalardan 
iborat? 
5. Odamning paydo bo‗lishida mehnatning rolini ochib bering. 
Testlar 
1. Odamning antromorf hayvonlar bilan solishtirilsa, odam har qanday odamsimon 
maymundan ... jihatdan tubdan farq qiladi. 
A) rivojlanish; 
V) sifat; 
S) ichki organlar tuzilishi; 
D) embrional rivojlanish.
2. Anatomik nuqtai nazardan ... va boshqa bir qancha belgilar odamni antromorf 
hayvonlardan ajratib turadi. 
A) tananing vertikal holatda bo‗lishi; 
V) oyoqlarda yurishga moslashish, bosh miya va kalla suyagining o‗ziga xos 
tarzda rivojlanganligi; 
S) qo‗l tuzilishining xususiyati; 
D) A,V,S. 
3. ... tufayli odam qo‗lining asta- sekin mukammallashib borishi va oyog‗ining 
Shunga yarasha tik holatda yurishga moslanishi inson organizmining boshqa 
hamma qasmiga katta ta‘sir ko‗rsatadi. 
A) korelyativ o‗zgaruvchanlik;
V) kompensatsion o‘zgaruvchanlik; 
S) guruhli o‗zgaruvchanlik; 
D) modifikatsion o‗zgaruvchanlik. 
4. Odam paydo bo‗lishi bilan hayvonlarda bo‗lmagan yana bir element –... vujudga 
keladi. 
A) jamiyat; 
V) jamoa bo‗lib yashash; 
S) tabiiy tanlanish; 
D) yashash uchun kurash. 

---

90 
5. Mehnat nimadan boshlanadi? 
A) qurollar tayyorlashdan; 
V) qo‗lning erkin bo‗lishidan; 
S) fizologik omillar kuchayishidan; 
D) nutq paydo bo‗lishidan. 
6. Evolyutsiya jarayonida odam miyasida fantastik qarashlari ham rivojlanib bordi, 
bu ... bilan ifodalanadi. 
A) diniy qarashlarning vujudga kelishi; 
V) ilmiy qarashlarning vujudga kelishi; 
S) bosh miya po‗stlog‗ining vujudga kelishi; 
D) qo‗lning tayanch funksiyasidan ozod bo‗lishi tufayli; 
7. Qanday jarayonlar bosh miyaning rivojlanishiga olib kelgan turtki bo‗ldi? 
A) Avvaliga mehnat, undan keyin esa ma‘noli nutq; 
V) Avvaliga ma‘noli nutq, undan keyin esa mehnat; 
S) Avvaliga tik yurish, undan keyin mehnat; 
D) Avvaliga shartli reflekslarning paydo bo‗lishi, so‗ng shartsiz reflekslarning 
paydo bo‗lishi. 
8. Odamsimon ajdodlarning odamga aylanishidagi jarayonlarning asosiy omillari 
quyidagilar: 1) qo‗lning mehnat qurollarini yaratadigan a‘zoga aylanishi;
2) ma‘noli nutqning rivojlanishi; 3) oliy nerv faoliyatining yuksak darajada 
rivojlanishi; 4) jamiyatning vujudga kelishi; 5) ikki tomonlama simmetriyaning 
vujudga kelishi; 6) tabiiy tanlanish; 7) irsiyat; 8) o‘zgaruvchanlik. 
A) 1.2.7.8 
V)1.2.3.4 
S)4.5.6.8 
D)5.6.7.8