A s t r a n o m I y a



Download 221,5 Kb.
bet2/3
Sana16.04.2022
Hajmi221,5 Kb.
#557726
1   2   3
Bog'liq
99 koinot tuzilish (1)

Osmon koordinatalari
Yer sirtida ma’lum bir shharning o’rni aniq geografik kordinatalar λ – uzunlik va –kenglikbilan xarakterlangani kabi osmondagi yoritkichlarning o’rni ham qabul qilingan ma’lum kordinata sistemasining koordinatalari bilan belgilanadi.
Ekvatorial koordinatalar sistemasi deyiluvchi sistemada yoritkichlarning o’rni ikkita – to’g’ri chizish (alfa) va og’ish (delta) deb ataluvchi koordinatalar bilan belgilanadi.
Bunda hisob boshi qilib, shartli ravishda , ekliptika bilan osmon ekvatorining kesishgan – bahorgi teng kunlik nuqtasi – olinadi.
Ixtiyoriy M yoritkichning to’g’ri chiqishini topish uchun undan yarim og’ish aylanasi o’tkazilib, uning osmon ekvatori bilan kesishgan nuqtasi K topiladi. K nuqtaning bahorlik tengkunlik nuqtasidan yoy uzoqligi M yoritkichning to’g’ri chiqishini xarakterlaydi. Bu yoy ,sfera markazi ( O ) dagi kuzatuvchi uchun markaziy burchak bilan o’lchanadi.
M yoritkichning ikkinchi koordinatasi -- og’ish esa K nuqtadan og’ish aylanasi bo’ylab yoritgichgacha bo’lgan yoy (KM) bilan o’lchanadi. Markazdagi kuzatuvchi uchun bu yoy unga tiralgan markaziy burchak bilan o;lchanadi.
Yoritkichning to’g’ri chiqishi , odatda osmonning sutkalik aylanishiga qarama – qarshi yo’nalishda o’lchanib, soat, minut, sekundlarda ifodalanadi.O’lchanish chegarasi 0 soatdan 24 soatgacha bo’ladi. Yoritkichlarning og’ishi esa, yoy graduslari,minutlari va sekundlarida o’lchanib , 0 gradusdan ±90 gradusgacha (minus ishorasi janubiy yarim shardagi yoritkichlar uchun) o’lchanadi.
Yulduz xaritalarini tuzishda aynan shu koordinatalar asos qilib olinadi.
Ekvatorial koordinatalar sistemasida yoritkichlarning koordinatalaridan yana bir – soat burchagi (t) deyilib , osmon meridianning janubiy qismi bilan osmon ekvatorining kesishgan nuqtasi ( Q ) dan to yoritkichdan o’tgan og;ish aylanasining ekvator bian kesishgan nuqtasi ( K ) gacha bo’lgan yoy ( QK ) yoki markaziy burchak QOK bilan o’lchanadi. Yoritkichning soat burchagi t ham soat, minut va sekundlarda o’lchanadi. O’lchanish chegarasi 0 soatdan ±12 soatgacha , yoki ba’zan 0 soatdan 24 soatgacha bo’ladi.Vaqt bo’yicha soatlar, minutlar va sekundlarda i fodalangan ma’lum burchakni ( yoxud yoyni ) yoy graduslari, minutlari va sekundlariga ( yoki aksincha )

Download 221,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish