A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika

2-LABORATORIYA MASHG’ULOT MAVZU: Identifikasiyalash va autentifikasiyalash 
usullari 
Ishdan  maqsad:  Mazkur  laboratoriya  ishni  bajarish  jarayonida  talabalar  identifikasiyalash 
usullari va autentifikasiyalash usullarini axborot xavfsizligini ta’minlashda qo’llanilishining ahamiyati 
haqida amaliy bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladilar. 
Nazariy qism. 
Axborot xavfsizligi tizimlarida foydalanuvchilarni identifikasiya va autentifikasiyalash qismtizimi 
juda  muhim  rol  o’ynaydi.  Axborot  himoyasi  tizimlarida  (AHT)  foydalanuvchilarni  identifikasiya  va 
autentifikasiyalash  qismtizimining  bardoshligi  ko’pincha  AHT  sindirishga  bo’lgan  turg’unlikni 
aniqlaydi. Ushbu bardoshlik yovuz niyatli odam («zloumыshlennik») begona identifikatorni o’zlashtirib 
yoki uni o’g’irlab autentifikasiyadan o’taolmaslikni kafolatlash orqali aniqlanadi.  
Parol tizimi - AHTdagi tizimga kirish imkoniyatini boshqarish qismtizimining ajralmas tarkibiy 
yasovchisi sifatida butun xavfsizlik tizimining «oldingi himoya chizig’i» qismidir. Shu sababli yovuz 
niyatli  odam  himoyalangan  tizimga  zo’ravonlik  bilan  kirishda  parol  tizimi  hujum  obyektlaridan  biri 
bo’lib  qoladi.  Ushbu  holatda  yovuz  niyatli  odamning  maqsadi  haqiqiy  foydalanuvchining 

---

166 
 
autentifikasiyalanadigan  informasiyasini  (parolini)  topib  olishdan  iborat.  AHTdagi  tizimga  kirish 
imkoniyatini boshqarish qismtizimi quyidagi tushunchalar bilan ishlaydi: