A. Qodiriy nomidagi jijjax davlat pedagogika instituti Tarix fakulteti Tarix o’qitish metodikasi yo’nalishi 302-guruh talabasi Abdurasulov Bahodirning

Хўжа Кўндаланг ота (Шаҳид бобо) зиёратгоҳи
Ушбу зиёратгоҳ Бахмал туманининг Темирқадам қишлоғи қабристони ҳудудида жойлашган бўлиб, 2014 йилда Турсунов Акрам бошчилигида маҳаллий аҳолининг 60-65 млн сўмлик ҳомийлик маблағи ва ҳашари билан зиёратгоҳ атрофи ободонлаштирилиб, қабр устига кўркам ва маҳобатли кўринишга эга хонақоҳ³⁰ барпо қилинган³¹.
Зиёратгоҳга номи берилган кишининг асли исми Хўжа Зайниддин Орифали³² бўлган деган тахминий қараш мавжуд бўлиб, унинг Хўжа Кўндаланг деб аталишига қуйидаги ривоят сабаб бўлган. “Қадим даврларда қишлоққа ёвлар бостириб келишганда ушбу авлиё ота қишлоққа келаётган бало-қазоларга ўзим кўндалангман”³³, деган ва ёв бостириб кела олмаган экан. Шу-шу ушбу зиёратгоҳни номи Хўжа Кўндаланг ота бўлиб қолган.
Хонақоҳ атрофида бир қанча катта кичик қабртошлар мавжуд бўлиб ушбу зиёратгоҳни қадимийлигидан дарак бериб турибди. Қабр тошлардаги ёзувларни ўқишнинг иложи йўқ сабаби узоқ йиллар давомида қаровсиз қолганлиги ва табиат инжиқликларига бардош бераолмаган. Зиёратгоҳга асосан ўзбекларнинг Сарюзи уруғи вакиллари зиёратга келиб турли кўринишдаги маросимлар ўтказишади.

1^Атаев М. Жиззах алломалари. – Т. Adib, 2014. -Б.7-8.

2^Ўша асар. –Б.85.

3^Абдулқодир ибн Абулвафо Қураший. Ал-жавоҳиру-л-музийя фи табақоти-л-ҳанафийя. – Байрут: Муассасату-р-рисола, 1993. Т.2. -Б.74-75.

4^Абу Саъд Абдулкарим Самъоний. Насабнома. Арабчадан Абдулғаффор Раззоқ таржимаси, 1 -жилд. – Бухоро: Бухоро, 1999. -Б. 156.

5^Қаранг: Абдуллоҳ Абдулҳамид Саад. Ўрта Осиё олимлари қомуси. ­­­− Т.: Имом Бухорий республика илмий-маърифий маркази, 2007. -Б.35.

6^Ўзбекистон миллий энциклопедияси 9-том. − Т.: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2005. -Б. 134.

7^Абу Саъд Абдулкарим Самъоний. Ал-Ансоб. / Абдулқодир ибн Абулвафо Қураший. Ал-жавоҳиру-л-музийя фи табақоти-л-ҳанафийя. – Байрут: Муассасату-р-рисола, 1993.

8^Атаев М. Жиззах алломалари. – Т. Adib, 2014. -Б.74.

9^Абдулқодир ибн Абулвафо Қураший. Ал-жавоҳиру-л-музийя фи табақоти-л-ҳанафийя. – Байрут: Муассасату-р-рисола, 1993.

10^Бу алломаларнинг «шаҳид» деб номланишига сабаб, ўша даврда олимлардан бир жамоаси ўлдирилган бўлиб, уламолар томонидан уларга «шаҳид» даражаси берилган. Қаранг: мазкур нашр. − Б. (2:375).

11^Самъоний. Насабнома. Арабчадан А. Раззоқ таржимаси, 1-жилд. – Бухоро: Бухоро, 1999/ Абулҳасанот Муҳаммад Абдулҳай Лакнавий. Ал-фавоиду-л-баҳийя фи табақоти-л-ҳанафийя. − Қозон: Матбаъату-л-хизона, 1903.

12^Кафавий. Китобу-аъломи-л-ахёр. Абу Райҳон Беруний номидаги ШҚМ. №91-ашёвий рақамли қўлёзма/ Абулҳасанот Муҳаммад Абдулҳай Лакнавий. Ал-фавоиду-л-баҳийя фи табақоти-л-ҳанафийя. – Қозон: Матбаату-л-хизона, 1903.

13^Абдулқодир ибн Абулвафо Қураший. Ал-жавоҳиру-л-музийя фи табақоти-л-ҳанафийя. – Байрут: Муассасату-р-рисола, 1993. (1:143)/ Зайнуддин Қосим ибн Ибн Қутлубғо. Тожу-т-тарожим фи табақоти-л-ҳанафийя.– Бағдод: Аъни босмахонаси, 1962).

14^Абу Саъд Абдулкарим Самъоний. Насабнома. Арабчадан Абдулғаффор Раззоқ таржимаси. Бухоро: Бухоро, 1999.

15^Мазкур нашр; Лакнавий. Ал-фавоиду-л-баҳийя фи табақоти-л-ҳанафийя.– Қозон: Матбаату-л-хизона, 1903.

16^Хайруддин Зириклий. Ал-аълом. 17-жилд. – Қоҳира: Ношири кўрсатилмаган, 1954./ Ҳожи Халийфа ҳам Ибн Шаҳинадан иқтибос олиб келтирган 2-жилд, -Б. 1187.

17^Абу Ҳафс Умар Насафий. Тилбату-т-талаба фи истилоҳоти-л-фиқҳийя,1-жузъ. -Б.4. http://www.shamela.ws

18^Абдулқодир ибн Абулвафо Қураший. Ал-жавоҳиру-л-музийя фи табақоти-л-ҳанафийя. – Байрут: Муассасату-р-рисола, 1993. (1:143)/ Зайнуддин Қосим ибн Ибн Қутлубғо. Тожу-т-тарожим фи табақоти-л-ҳанафийя– Бағдод: Аъни босмахонаси, 1962.

19^Ҳожи Халийфа. Кашфу-з-зунун ан асомиъи-л-кутуб ва-л-фунун. (2:1636). – Байрут: Дору-л-кутуби-л-илмийя, 1992.

20^Атобикий. Ан-нужуму-з-зоҳира/Ибн Имод. Шазароту-з-заҳаб.

21^Муҳаммад Закий Абдулбирр. Базлу-н-назар фи-л-усул. – Қоҳира: Дору-т-турос, 1992. -Б.32 -34.

22^Дала тадқиқотлари. Бахмал тумани, Новқа ота қишлоғи, Новқа ота зиёратгоҳи. 2014 йил, август.

23^Саййид Азим. Бахмалнома. Жиззах.: “Сангзор” нашриёти. 2001. Б.59-60.

24^Аширов А. Ўзбек халқи анъанавий турмуш тарзида қадимий диний эътиқодлар (Фарғона водийси материаллари асосида). док.дисс. Т.: 2008. Б.80-81.

25^Ўзбек тилининг изоҳли луғати. “Ўзбекистон миллий энциклопедияси” давлат илмий нашриёти. Т.:-2007. 3-жилд, Б.59.

26^Караматов Ҳ. Ўзбекистонда мозий эътиқодлари тарихи. Тошкент.: 2008. Б.166.

27^Дала тадқиқотлари. Бахмал тумани Боғимозор ота зиёратгоҳи. 20018 йил, июлъ.

28^Саидқулова Насиба 36 ёш. Бахмал тумани Боғимозор муғол қишлоғи. 20018 йил, июлъ.

29^Усмонов Темур 36 ёш. Бахмал тумани Боғимозор ота зиёратгоҳи назоратчиси. 20018 йил, июлъ.

30^Акрамов Усмон 76 ёш. Бахмал тумани Темирқадам қишлоғи. 2018 йил, июль.

31^Дала тадқиқотлари. Бахмал тумани Темирқадам қишлоғи. 2018 йил, июль.

32^Абдуқодиров Муртазо 81 ёш. Бахмал тумани Темирқадам қишлоғи. 2018 йил, июль.

33^Тожиев Сайдам 84 ёш. Бахмал тумани Темирқадам қишлоғи. 2018 йил, июль.