|
5.4. Пиликни ўраш жараѐни.
Ўраш жараѐнининг мақсади
– йигириш ўтимларида хомаки
маҳсулотлар сифатига зиѐн етказмасдан қайта ишлаш, сақлаш ва
транспортировкалаш учун қулай, иложи борича катта ҳажмдаги зич, компакт
поковка ҳосил қилишдан иборат.
204
Ўраш жараѐнининг моҳияти эса
– чиқарувчи органдан келаѐтган
маҳсулотни маълум қонуниятлар асосида ғалтакга жойлаштириб,
белгиланган паковкани шакллантиришдан иборат.
Пилик ишлаб чиқаришда асосан цилиндрик тузилишдаги четлари
конуссимон ўраш тури қўлланилади.
Шаклланган пилик ўз вақтида махсус поковка шаклида ўралиши шарт.
Пиликни ўраш ғалтак тезлигининг ошиб бориши ѐки камайиб бориши
ҳисобига амалга оширилади. Пахта толаси ишлатилганда пиликлаш
машиналарида ғалтакнинг тезлиги урчуқ тезлигидан катта, зиғир ва жун
толалари ишлатилганда эса урчуқнинг тезлиги рогулькадан катта бўлади.
Пиликни ўрашда қуйидаги талабларга амал қилинади:
1.
Ўраш шакли – «поковка» кейинги машинани таъминлаш учун қулай
бўлиши керак;
2.
Поковка ўрамлари кейинги босқичда ишлатилганда титилиб
кетмаслиги керак;
3.
Поковка транспортировка учун қулай бўлиши керак;
4.
Ғалтакка ўралган пиликнинг узунлиги ѐки массаси мумкин қадар
максимал бўлмоғи шарт.
Пиликни ўраш компьютер дастурлари ѐрдамида бошқарилади, яъни:
ғалтакнинг тезлиги ҳар бир қатламда камайтирилади;
ғалтакли каретканинг тезлиги ҳар бир қатлам охирида камайтирилади;
ғалтакли каретканинг ҳаракат қулочи ҳар бир қатламда камайтирилади;
ғалтакли каретканинг ҳаракат йўналиши ҳар бир қатлам сўнгида
ўзгартирилади.
Ўрашнинг биринчи шарти.
ураш
ураш
d
е
n
0
1
тенгламасидан келиб чиқади, яъни олдинги цилиндрдан қанча
маҳсулот чиқарилса, шунча пилик ғалтакка ўралиши керак, демак:
205
ураш
урчук
гал так
d
е
n
n
0
1
бу ерда:
n
ғалтак
- ғалтакнинг айланишлар сони, мин
-1
;
1
– олдинги цилиндрнинг чизиқли тезлиги, м/мин;
d
ўраш
- ўралаѐтган поковка диаметри, мм.
е
0
-
ғалтак билан олдинги цилиндр оралиғидаги чўзилиш
(
е
0
=1,01
1,03).
Поковканинг диаметри ортиб борган сари ғалтакнинг айланишлар сони
камайиб бориши
ўрашнинг биринчи шартини
белгилайди.
Ўрашнинг иккинчи шарти
h
n
у р а ш
к а р е т к а
тенгламасидан келиб
чиқади, бу ерда:
каретка
– каретканинг чизиқли тезлиги, м/мин.
n
ўраш
- ўралаѐтган поковканинг айланишлар сони, мин
-1
.
h
– битта ўрамнинг баландлиги.
h
d
е
каретка
у раш
0
1
Демак, ўраш диаметри ортган сари ғалтакли каретканинг
чизиқли тезлиги камайиб бориши
ўрашнинг
иккинчи шартини
белгилайди. Поковканинг конуссимон қисми ҳосил бўлиши учун
каретка ва у билан бирга ғалтак ўзгарувчан қулоч билан
ҳаракатланиши
ўрашнинг учинчи шартини
белгилайди.
Поковканинг қатламлари ҳосил бўлиши учун каретка юқорига
ва пастга илгариланма-қайтма ҳаракатланиши
ўрашнинг тўртинчи
шартини
белгилайди.
Машинанинг ўраш қурилмаси ғалтакли каретка, ғалтак ва ҳаракат
узатиш мосламасидан иборат.
206
Ғалтакли каретка консолларга ўрнатилган бир қанча сегментлар
бирикмасидан тузилган, уларга ғалтакларнинг таянч қисми ва тасмали
узатмаси жойлаштирилган бўлиб, алоҳида сервоматордан ҳаракат олади.
149-расм. Пиликлаш машинасининг ғалтак кареткаси
1- ғалтакли каретка; 2 - ғалтакли каретканинг сегментлар панели;
3- сегментларни ўрнатиш учун консоллар; 4 - паковканинг тая нч
узели
150 - расм. Пиликлаш маш инасининг ғалтак кареткаси
Икки конусли ўрам шаклланишини учун ғалтакли каретка юқорига ва
пастга ҳаракатланиб, пилик ўрамларининг бир ҳил қадамда ташлаб боради.
Бошқариш тизими орқали ғалтакли каретка ҳаракат қулочининг доимий
камайиб бориши ҳисобига поковканинг икки конуси ҳосил бўлади.
Пиликнинг устки ва пастки қирраси ўраш параметрлари ҳисобланиб
компьютер дастури ѐрдамида бошқарилади.
207
151-расм. Икки конусли ўрам шакли
- конус бурчаги, карда пилиги учун
= 50
, қайта тараш пилиги учун
=58
Ўраш даврини шартли равишда уч қисмга ажратиш мумкин:
пилик учини ғалтакнинг ѐпишқоқ белбоғига улаш;
асосий ўраш вақти;
ўрашнинг тугаш вақти.
Пилик машинасининг иккала қаторидаги ғалтакларда бир хил
зичликдаги паковка ҳосил қилишда пиликнинг таранглиги муҳим
омил ҳисобланади. Пилик таранглиги шайлаш усуллари билан
ростланади.
152-расм. Пиликнинг орқа А ва олдинги В қаторида ўралиши
соат
кг
K
m
T
n
A
n
y
H
/
1000
60
2
бу ерда:
А
н
–назарий унумдорлик, кг/соат;
n
у
– урчуқ ѐки рогульканинг айланишлар сони, мин
-1
;
Т
n
– пиликнинг чизиқий зичлиги, текс.
208
К -
пиликнинг пиш итилганлик миқдори, б урам/метр.
m-
машинадаги урчуқлар сони
Do'stlaringiz bilan baham: | 
