A. P. R im k ev ic h

94 3* . Y erd an   yuqoriga vertikal  ravishda  30  m /s
2
 tezlanish 
bilan  koM arilayotgan  ra k e ta d a   m a y a tn ik n in g   te b ra n ish   davri 
n ec h a m a rta  o ‘zgaradi?
9 4 4 * .  Ip ga osilgan  m m assali s h a rc h a  te b ra n m o q d a .  A gar 
sh arch ag a  q  m u sb at  zaryad  berib ,  u  kuch  ch iziq lari  pastga 
q a ra b   vertikal  y o ‘n alg an ,  kuchlan g an lig i  £   boMgan  b ir jin sli 
e le k tr  m ay d o n g a  jo y lash tirilsa ,  te b ra n ish   ch a sto ta si  q an d a y  
o ‘zg a ra d i?
9 4 5 . 400 g  m assali yuk bikrligi  250  N /m  boMgan  prujinaga 
bogM angan  h o ld a   te b ra n m o q d a .  T e b ra n is h la r  a m p litu d a si 
15  sm . T ebranishlam ing toMa m exanik energiyasini va yuk hara- 
k atin in g   eng  k a tta   tezligini  top in g .
9 4 6 .  M assasi  m  boMgan  m o d d iy   n u q ta   v  c h a s to ta   va  x m 
a m p litu d a  bilan te b ra n m o q d a .  N u q ta n in g  poten sial  va kin etik  
en ergiyasining  vaqtga  bogMiqligi  Wp(t)  va  Wk(t)  ni  to p in g . 
T ebranishlam ing  BToMiq m exanik energiyasi qanday? O lingan 
134

---

natijalardan b u n d a n   keyingi  m asalalam i yechishda foydalanish 
tavsiya etiladi.
947. T eb ran ay o tg an   m ay atn ik n in g   u zun ligin i  3 m a rta   ka- 
m ay tirib ,  am p litu d a si 
2
  m a rta   o rttirilsa ,  u n in g   to ‘liq  m exanik 
energiyasi  n e c h a   m a rta  o ‘zgaradi?
948.  Massasi  80 kg boMgan o dam  argM mchoqda uchm oqda. 
U ning tebranish am plitudasi  1  m .  U   1  m in u td a  15  m arta teb ra­
n ad i. 
1 / 1 2
  d av rd an   keyingi  k in etik   va  p o ten sial  energiyasini 
to p in g .
949.  Bikrligi  1  k N /m   boMgan  p rujin ag a  osilgan  yuk  2  sm 
a m p litu d a   b ilan   te b ra n m o q d a .  U n in g   j   rad  fazadagi  kinetik 
va  p o ten sial  en ergiyasini  toping.
950*.  P rujinali  m ay atn ik   m u v o z a n a t  v aziy atd an   ch iq arib  
tu rib   q o ‘yib  y uborildi.  Q a n c h a   v a q td a n   keyin  (dav r  u lu sh - 
larid a)  teb ra n a y o tg a n  jism n in g   kin etik   energiyasi  p ru jin an in g  
p o ten sial  energiyasiga  te n g   boMadi?
951.  O dam  oMirgan aigM mchoqni katta burchakka o g‘dirish 
u c h u n   k a tta   k u c h   q o ‘yish  lozim .  N im a   u c h u n   un i  sh u n d ay  
b u rc h ak k a teb ratib  o g ldirish d a a n c h a   kam   kuch  kerak boMadi?