A. P. R im k ev ic h

11 31 .  B erilgan   y o r u g lik n in g   suvdagi  t o 6lqin  u zu n lig i 
0,46  (im  b o ‘lsa,  h av o d a  q a n c h a   b o ia d i?
1132.  Q izil y o ru g lik n in g  shisha  ( o g l r  flin t) dagi sindirish 
k o ‘rsatkichi  1,6444  ga,  b in afsh a  n u rn ik i  esa  1,6852  ga  teng. 
N u rn in g   tu s h ish   b u rc h a g i  80°  b o i s a ,   a n a   s h u n d a y   navli 
shish ad ag i  sin ish   b u rc h ak lari  farqini  top in g .
1133.  P rizm a orqali k atta oq devorga qaralganda,  bu  devor 
s p e k tr  ranglariga  b o 6yalgan  b o l i b   k o
6
rin ad im i?
1134.  S infdagi  q o ra   d oskaga  g o rizo n ta l  qilib  o q   q o g 6oz 
poloska yelim lab yopishtiriladi. Sindiruvchi y o g i bilan yuqoriga 
q aratilg a n  p riz m a  o rq a li sh u   q o g ‘o z poloskaga q arasak ,  uning 
yuqorigi  va  pastki  c h e tla ri  q a n d a y   ra n g d a  k o
6
rinadi?
1135.  Ikkita  k o g eren t  51,  va  S 2 o q  y o ru g ‘lik  m an b alari A B  
ek ran n i yoritadi.  E kran tekisligi 
y o ‘nalishga parallel  (146- 
rasm ).  S {S 2 k esm an in g  o 6rtasid an  ek ran g a tush irilg an   p e rp e n - 
d ik u la rn in g   asosidagi  О  n u q ta d a   y o ritilg a n lik   m a k sim u m  
b o lis h in i  isbotlang.
11 36 .  M N   e k ra n d a   ( 1 4 7 - rasm )  in terfe ren sio n   m an za ra 
hosil  q ilish  u c h u n   y o ru g lik   m an b ay i  A   yassi  k o ‘zgu  sirtin in g  
tep asig a  u n d a n   b iro r  kichik  m asofaga  jo y lash tirila d i.  B unda 
k o g e re n t  y o r u g lik   to l q in la r i  sistem asi  p ay d o   b o lis h in in g  
sababini  tu sh u n tirin g .
, ,  С   .
S, 
s'
M
A
О 
В
"7777777777777777777  N
S
A
146-  rasm .
147-  rasm .
157

---

1137.  Ikkita  5,  va S 2  kogerent  m anba (146-  rasm ga qarang) 
to ‘lq in   u zu n lig i  600  n m   boMgan  m o n o x ro m a tik   yorugMik 
ch iq arad i. A gar  О С  = 4   m   va S [S 2=  1  m m  b o ‘lsa,  О  n u q ta d a n  
q a n d a y   m a s o fa d a   y o ritilg a n lik n in g   b ir in c h i  m a k s im u m i 
boMishini  aniqlang.
1138.  E kranda (146-  rasmga qarang) yoritilganlikning ikkita 
q o ‘shni  m ak sim u m i  orasi  1,2  m m   ga  ten g .  A gar  О С  = 2   m , 
S {S 2 =  1  m m  boMsa,  S } va S 2 k o g eren t  m a n b a la r c h iq aray o tg an  
yorugMik  toM qinining  uzun lig in i  an iq lan g .
1139. Agar:
a)  yorugMik  m an b ala ri  orasidagi  m asofani  o ‘zg artirm ay , 
u la r  e k ra n d a n   uzoq lash tirilsa;
b ) ek ran g ach a m asofani o ‘zgartirm ay,  yorugMik  m anbalari 
b ir-b irig a yaqinlashtirilsa;
d ) 
yorugMik  m an b ala ri toMqin  uzunligi  k ich ik ro q   boMgan 
yorugM iklar  c h iq a rsa ,  A B   ek ra n d a g i  ( 1 4 6 - ra sm g a  q a ra n g ) 
in terfe ren sio n   m a n z a ra   q a n d a y  o ‘zgaradi?
1140. Jilvirlangan  ikkita shisha plastinka orasiga soch tolasi 
tu sh ib   qolishi  natijasid a  p la stin k a la r  o ra sid a  p o n a   shaklidagi 
havo qatlam i  hosil boMadi. N im a  u c h u n  b u n d a  qaytgan  yorug‘- 
likda  in terfe ren sio n   m a n z a ra n i  k u zatish  m u m k in ?
1141.  N im a   u c h u n  vertikal joy lash tirilgan  karkasda sovun 
p ard asid an   hosil  q ilin g an   in terfe ren sio n   m a n z a ra n i  ek ra n d a  
k u zatg an d a qaytgan  m o n o x ro m a tik  yorugMikda  interferen sio n  
p olosalar orasidagi  m asofa yuqorigi  qism ida quyi qism idagidan 
kichik boMadi?
1142.  N im a  u c h u n   difraksion p an jaran i  oq  yorugMik bilan 
y o ritib   ek ra n d a   hosil  q ilin g a n   sp e k trn in g   m ark aziy   qism id a 
d o im   o q  p o lo sa  boMadi?
1143.  M ak tab d a  1  m m   d a  50  va  100  ta   shtrixi  boMgan 
difrak sio n   p a n ja ra la r  bor.  Bir  xil  sh a ro itd a   b u   p an jaralarn in g  
qaysi  biri  e k ra n d a   en liro q   sp e k tr  hosil  qiladi?