A. N. Valiyev, B. R. Haqberdiyev, N. X. Gulomova, Z. A. Boboyeva

Elektr-radio sxema elementlarining shartli grafik belgilari
№
Shartli grafik belgilarning nomi
Belgisi
1.
Sim, kabel, shina, guruhlami bog‘lovchi elektr lini- 
yalar kabel tolalaming tarmoqlanishi, elektr liniyalar- 
ning birlashishi parallel elektr liniyalari
II 1 1 1
IT 1 1 
T +
2.
Ekranlashtirilgan elementlar guruhi - elektr liniyalar- 
ning uzilishi 
(x
o‘miga sxemaning 
davomi haqida ma’lumot yoziladi)
----------:---- X
yOKf
X
-------
3.
Yerga yoki korpusga ulash
4
.
4.
Elektr mashinaning umumiy belgilanishi aylana ichiga 
quyidagilar yozilishi mumkin:
G-generator; M-motor; GS-sinxronli generator; 
MS-sinxronli motor; ZZ-sel’sin; C-o‘zgartiruvchi.
© © 
© ©
@
©
5.
Induktiv g ‘altak
6.
Ferromagnitli magnit o‘tkazuvchan drossel
7.
Yoqib o‘chiriladigan kontakt
1
\
1
8.
Kontaktli birikmalar:
uyaga ulanadigan shtir
—
^
shtirga ulanadigan uya
>—
9.
Eruvchan saqlash
10. Rezistor doimiy
—
f 
f—
11. Doimiy hajmli kondensator
_L
—p. 5
289

---

12. Elektr о ‘Ichash asboblari: ampermetr; voltmetr; vatt- 
metr.
®
©
13. Diodning umumiy belgisi
- И -
14. Antenalaming umumiy belgilanishi
Y
15. Telefon apparati
16. Tok turlari:
manfiy
----
musbat
+
o'zgarmas
------
o‘zgaruvchan
~
17. Televizon trubka (kineskop, ostsillografik trubka)
YJ
Elektr va radio sxemalar bir xil tuziladi va o ‘qiladi. 10.4-rasmda 
stanokning mexanik asboblari qismining jarayonini ko‘rsatuvchi kinematik 
sxemalar, elementlari orasidagi bog‘lanishlar tushirib qoldirilgan. Faqat 
elektr sxemasi tasvirlangan. Elektr sxemani o ‘qiy boshlashda, unda 
tasvirlangan elementlar aniqlanadi. 
B V -
bosh yoquvchi (vklyuchatel), 
N V
- sovituvchi nasos o ‘chiruvchi (viklyuchatel), 
В -
ilgarilama to‘g ‘ri 
yurish kontaktori, 
SI, S2 -
eruvchan saqlagichlar, 
MD
- quw ati 
0,1 kVt
li 
moylash nasosi dvigateli, С - moylash va sovutish nasoslaming kantaktori, 
BD -
quw ati 
4,5kVt
li asosiy dvigatel, 
ND
- quw ati 0,125
kVt
li sovutish 
nasosi dvigateli, 
KR -
kuchlanish relesi, 
B V -
barabanli qayta ulagich 
(pereklyuchatel).
290

---

[ ) { ] [ ] U I ] I ] 
S2
l i e -