A. N. Samadov, O. S. Jumanov

Uy parranda tuxumining asosiy kimyoviy tarkibi va 
ovqatlik qiymati 
Tuxum turlari 
Miqdori (%) 
100 g. ning 
kaloriyasi 
Oqsil 
Yog‗ 
Uglevod 
Suv 
Tovuq tuxumi 
12,57 
12,02 
0,67 
73,67 
158 
O„rdak tuxumi 
12,77 
15,04 
0,30 
70,81 
184 
G„oz tuxumi 
13,90 
13,30 
1,30 
70,40 
180 
Kurka tuxumi 
18,10 
11,80 
1,20 
72,60 
165 
 
Tovuq tuxumi yangiligi, ya‟ni tug„ilgan kunidan boshlab, saqlanish 
sharoitida va muddatiga qarab to„rt turga bo„linadi. Parhez tuxumlari besh 
kungacha  qulay  sharoitda  saqlangan  tuxumlardir.  Bu  tuxumlar  yuqori 
sifatli  bo„lib,  toza,  sarig„i  sezilmaydigan  va  mustahkam  joylashgan, 
pugasining  balandligi  4  mm  dan  oshmaydi.  yorug„likni  tekis  va  to„liq 
o„tkazadi.  Parhez  tuxumlarining  ustida  tug„ilgan  kuni  va  ferma  nomeri 
ko„rsatilgan  bo„ladi.  Bu  tuxumlarni  xomligicha  iste‟mol  qilish  mumkin. 
Yangi  tuxum  ularga  dietik  qulay  sharoitda  (20  dan  past  bo„lmagan)  yoki 
sovuq xonalarda 30 kungacha saqlangan tuxumlardir. Yangi tuxumlar toza, 
butun, tiniq, sarig„i sezilmaydigan, oqsili zich, pugasining balandligi 7 mm 
gacha bo„lishi mumkin.  
Sovuq  xonalarda  saqlanadigan  tuxum  -  havo  harorati  -  1-20  da  30 
kundan  ortiq  saqlangan  tuxumlardir.  Tuxumlarni  5-7  oygacha  saqlash 
mumkin. Tuxumlar uzoq muddat saqlanishi tufayli po„sti silliqlanib, oqsili 
bo„shashib,  sariqlari  qimirlaydigan  bo„lib  qoladi.  Tuxum  ancha  quriydi, 
og„irligini  yo„qotadi.  Pugasining  balandligi  9  millimetrgacha  kengayib 
qoladi.  
Ayrim  joylarda  tuxumni  boshqa  usulda  saqlash  imkoniyati 
bo„lmaganda, ular suyuq ohak eritmasi quyulgan hovuzchalarda saqlanadi. 
Bunda tuxum po„sti va qovoqchalari ohak g„ubori bilan qoplanib, tuxumni 
tashqi ta‟sirlardan saqlab turadi. Ohak eritmasida tuxumlarni 4-5 oygacha 
saqlash  mumkin.  Bu  tuxumlarning  sifati  boshqalarga  qaraganda  pasayib 
qoladi,  po„sti  yupqalashadi.  Ohakda  saqlangan  tuxumlar  asosan  qayta 

---

168 
 
ishlash uchun foydalaniladi. Savdoga yangi va sovuq xonalarda saqlangan 
tuxumlar oshxona tuxumi deb chiqariladi.